Το αντίδοτο στην ακροδεξιά είναι οι θεσμοί όχι ο Notis

Του Κώστα Κεφαλογιάννη

Το νομοθέτημα της κ. Λίνας Μενδώνη με το οποίο επιχειρεί να “σώσει την άυλη πολιτιστική κληρονομιά του τόπου” θα ήταν κατά βάση αστείο αν δεν ήταν ανησυχητικό. Η Υπουργός Πολιτισμού επιχειρεί με μια νομοθετική ακροβασία να επιβάλλει σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα πρωτίστως, να παίζουν ελληνική μουσική σε ποσοστό 45%. Η ίδια διευκρινίζει ότι η ρύθμιση αφορά μονάχα σε χώρους αναμονής και ασανσέρ, όχι χώρους εστίασης. Και ξεκαθαρίζει επίσης ότι στα ραδιόφωνα δεν επιβάλλει τίποτα, απλώς δίνει κάποια επιπλέον – χρηματικά μέσω διαφήμισης – κίνητρα για να αυξήσουν, αν θέλουν, το ποσοστό της ελληνικής μουσικής που μεταδίδουν. Και στις ταινίες που θα επιχορηγούνται από το κράτος, πάλι θα είναι προαιρετική η ποσόστωση της ελληνικής μουσικής και δεν θα αποτελέσει προϋπόθεση χρηματοδότησης, λέει η Υπουργός.

Ωραία, ναι, αλλά όχι. Τα επίμαχα άρθρα του νομοσχεδίου που τέθηκε σε διαβούλευση είναι σαφώς περισσότερο ανοιχτά σε ερμηνείες, από όσο περιγράφει η κ. Μενδώνη και -για να μην τα πολυλογούμε- θεμελιωδώς αντιδημοκρατικά. Υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο να αλλάξουν στην διαβούλευση; Υπάρχει. Αλλά ακόμα κι αν δεν αλλάξουν, μου φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να ισχύσουν στην πράξη. Η πραγματικότητα θα τα καταργήσει.

Το βασικό ερώτημα εδώ είναι ποιος ο λόγος να νομοθετηθεί κάτι τέτοιο και με τέτοιον τρόπο (σημειώνω ότι στο ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται η δημιουργία μιας διαδικτυακής βάσης δεδομένων για το ελληνόφωνο τραγούδι και την ορχηστρική μουσική Ελλήνων, παρέμβαση χρήσιμη και θετική, με την οποία βέβαια ουδείς ασχολείται);

Η απάντηση περί προστασίας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδος απορρίπτεται ως αφελής. Η προστασία και ενίσχυση της τσέπης των Ελλήνων δημιουργών (και των κληρονόμων τους) είναι μια πιο λογική εξήγηση και άλλωστε η Υπουργός δεν την αρνείται.

Πολύ φοβάμαι όμως ότι υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τέτοιας κατεύθυνσης νομοθετήματα.

Βλέπετε η κυβέρνηση, με τον γενναίο νόμο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, όπως με την επερχόμενη ψήφιση του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (παρά τις σημαντικές αντιρρήσεις από ανθρώπους και της ακαδημαϊκής κοινότητας) ικανοποίει σε μεγάλο βαθμό το κεντρώο και φιλελεύθερο κοινό της (η κυριαρχία του Μητσοτάκη στο οποίο είναι απόλυτη και κρισιμότατη εκλογικά).

Αλλά ειδικά με τον πρώτο νόμο, άνοιξε μέτωπο με το πιο δεξιό και συντηρητικό ακροατήριό. Κάπως πρέπει να το κλείσει ή έστω να το μπαλώσει. Ο προβληματικός και λαϊκίστικος νέος ποινικός κώδικας ήταν ένα πρώτο κλείσιμο του ματιού προς το κοινό του “νόμος και τάξη”. Όλες οι φωνές και οι διαμαρτυρίες των κορυφαίων νομικών μυαλών της χώρας έπεσαν στο κενό προκειμένου να ικανοποιηθούν οι τηλεθεατές του Νίκου Ευαγγελάτου που θέλουν “πιο αυστηρές ποινές” δίχως να καταλαβαίνουν καν για ποιο πράγμα μιλούν.

Το εθνικοπατριωτικής λογικής νομοσχέδιο της κ. Μενδώνη μοιάζει με δεύτερο κλείσιμο ματιού στους ίδιους ανθρώπους, οι οποίοι δίνουν όλο και μεγαλύτερα ποσοστά στις δημοσκοπήσεις στον Κυριάκο Βελόπουλο.

Το πρόβλημα κατά βάση δεν είναι η πρόθεση της κυβέρνησης να κρατήσει κοντά της αυτούς τους ψηφοφόρους. Καλύτερα να “κρύβονται” σε ένα μεγάλο κόμμα εξουσίας, παρά να ενισχύουν τα άκρα. Το πρόβλημα είναι τι προτίθεται να κάνει για να το πετύχει. Τα δείγματα ήταν έτσι κι αλλιώς ανησυχητικά από πριν. Πλέον εξελίσσονται σε επικίνδυνα και με κοντόφθαλμη λογική. 

Την αντισυστημική οργή που τρέφει τα άκρα και εν προκειμένω την ακροδεξιά δεν την καταπολεμάς, ούτε την εκτρέπεις με χουντικής αισθητικής νομοθετικές εμπνεύσεις. Την καταπολεμάς ενισχύοντας τους θεσμούς και την ανεξαρτησία τους, αποκαθιστώντας την πίστη των πολιτών σε αυτούς. Πράγμα βέβαια σαφώς πιο δύσκολο από το να επιβάλλεις στα …ασανσέρ να παίζουν Νότη Σφακιανάκη, Πάολα ή Πέτρο Γαϊτάνο.