Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Το σημείο του σώματος που αποκαλύπτει νωρίτερα τον κίνδυνο

Ένα νέο μονοπάτι για την έγκαιρη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) φωτίζει έρευνα από το Ακαδημαϊκό Κέντρο Οδοντιατρικής του Άμστερνταμ, χάρη στην οποία οι ασθενείς μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα την κατάλληλη θεραπεία και να επιτύχουν καλύτερη έκβαση της αυτοάνοσης πάθησης που πυροδοτείται από έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στο Arthritis & RheumatologyTrusted Source, το νέο διαγνωστικό εργαλείο μπορεί να αποτελέσει η στοματική κοιλότητα και, ειδικότερα, το μικροβίωμα και η περιοδοντική υγεία.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από τρεις ομάδες 50 ατόμων σχετικά με τους δύο παραπάνω παράγοντες, μία με άτομα με πρώιμη ΡΑ, μια ομάδα ελέγχου χωρίς ΡΑ, παράγοντες κινδύνου ή άλλα αυτοάνοσα νοσήματα και με καλή συνολικά υγεία, καθώς και μια ομάδα με άτομα υψηλού κινδύνου για την πάθηση, ούτως ειπείν με αρθραλγία ή αυτοαντισώματα έναντι κιτρουλλιωμένων πεπτιδίων (ACPA) στον ορό αίματος. Τα αντισώματα ACPA προηγούνται μήνες έως πολλά έτη της εκδήλωσης των κλινικών συμπτωμάτων της ΡΑ και αποτελούν τον βιοδείκτη με τη μεγαλύτερη διαγνωστική αξία για τη νόσο.

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε οδοντιατρικό και περιοδοντολογικό έλεγχο που περιελάμβανε την εξέταση των ούλων για αιμορραγία ή φλεγμονή και των δοντιών για απώλειες, εμφράξεις (σφραγίσματα), κοιλότητες ή τερηδόνα καθώς και αφαιρούμενες οδοντοστοιχίες, καθώς και συλλογή δειγμάτων από την επιφάνεια της γλώσσας, το σάλιο και την υποουλική τρυγία. Παράλληλα, ερωτήθηκαν σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν για τη στοματική υγιεινή και πότε βούρτσισαν τελευταία φορά τα δόντια τους.

Τα αποτελέσματα των ελέγχων δεν έδειξαν διαφορές στην περιοδοντική υγεία των συμμετεχόντων ή την οδοντική πλάκα ανέδειξαν ωστόσο σημαντικές διαφορές στον μικροβιακό πληθυσμό του σάλιου και της γλώσσας.

Τα επικίνδυνα βακτήρια

Στο σάλιο των συμμετεχόντων με πρώιμη ΡΑ ή παράγοντες κινδύνου για τη νόσο παρατηρήθηκαν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις βακτηρίων του γένους Prevotella και Veillonella συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, τα επίπεδα των βακτηρίων Veillonella στην επιφάνεια της γλώσσας ήταν υψηλότερα στα άτομα με ΡΑ.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα υποδεικνύουν τη σύνδεση του μικροβιώματος της στοματικής κοιλότητας με τη ΡΑ, καθώς τα παραπάνω βακτήρια όπως και κάποια ακόμα γένη προωθούν τη φλεγμονώδη διαδικασία στο σώμα. Ιδίως για τα βακτήρια Prevotella, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή, τα συμπεράσματα επιβεβαιώνουν παλαιότερες αντίστοιχες μελέτες και έρχονται σε συμφωνία με άλλες που είχαν εντοπίσει παρουσία τους στο εντερικό μικροβίωμα ασθενών με ΡΑ ή παράγοντες κινδύνου εμφάνισής της. Μάλιστα, προσθέτουν οι ερευνητές, αυτή η μικροβιακή δυσβίωση, όπως ονομάζονται οι διαταραχές του μικροβιώματος, υποχωρεί σύχνα με τη θεραπεία της ΡΑ.

Η εμπλοκή μικροοργανισμών στην πυροδότηση ή πρόκληση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ΡΑ δεν αποτελεί πρόσφατη υπόθεση των επιστημόνων. Η πιθανή σύνδεση μεταξύ περιοδοντικής νόσου, αλλαγών στο στοματικό και εντερικό μικροβίωμα και την ΡΑ έχει τεθεί στο μικροσκόπιο των ερευνητών εδώ και καιρό. Κάποιες μελέτες έχουν καταλήξει ότι συγκεκριμένα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας, αναερόβια κυρίως, διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην εκδήλωση της ΡΑ.

Έρευνα του 2009 ανέδειξε τρεις τύπους αναερόβιων βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα που έχουν εντοπιστεί στο αρθρικό υγρό ατόμων με ΡΑ. Άλλες μελέτες έχουν συμπεράνει ότι αντισώματα για συγκεκριμένους τύπους βακτηρίων που σχετίζονται με την περιοδοντίτιδα εμπλέκονται στη ΡΑ. Σύμφωνα με μια επιστημονική εξήγηση, τα βακτήρια αυτά παράγουν πιθανώς πρωτεΐνες που ενεργοποιούν των στηματισμό αντισωμάτων ACPA και προωθούν έτσι τη φλεγμονώδη απόκριση του οργανισμού.