ΚΑΟΥΜΠΟΪΚΕΣ ΜΠΟΤΕΣ, kitten heels, mary janes και court shoes, το 2023 ήταν η χρονιά της αναβίωσης πολλών στυλ παπουτσιών που είχαν ξεχαστεί από τις πασαρέλες εδώ και χρόνια.
Όμως εκτός από τις παραπάνω επιστροφές, το 2023 σημαδεύτηκε και από ένα άλλο fashion trend: αυτό των γιγαντιαίων παπουτσιών.
Η μαξιμαλιστική εμφάνιση στα υποδήματα ξεκίνησε το 2020 όταν ο οίκος μόδας Bottega Veneta λάνσαρε το μοντέλο της BV puddle boot, μια υπερμεγέθη λαστιχένια γαλότσα. Έπειτα, το 2021 η Adidas συνεργάστηκε με τον streetwear σχεδιαστή Kerwin Frost, δημιουργώντας μια εξωφρενικά μεγάλη εκδοχή του κλασικού μοντέλου της, Adidas Superstar – τo αειθαλές sneaker απέκτησε μέγεθος παπουτσιού κλόουν.
Τον Φεβρουάριο του 2023 η καλλιτεχνική κολεκτίβα MSCHF κυκλοφόρησε το μοντέλο big red boot κάνοντας ξεκάθαρο ότι τα γιγάντια παπούτσια ήταν το απόλυτο it product για τη χρονιά.
Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τους τρόπους με τους οποίους η παράλογη, μαξιμαλιστική φύση του παπουτσιού σε στυλ καρτούν φαίνεται να συσχετίζεται με ένα ευρύτερο κίνημα της μόδας: το clowncore, μια αισθητική εμπνευσμένη από το τσίρκο.
Η τεράστια κόκκινη μπότα της MSCHF φαίνεται να έχει ξεπηδήσει κατευθείαν μέσα από το σύμπαν του ιαπωνικού manga Astro Boy των ’90s. Αν και παντελώς παράλογος και εξωφρενικός, ο σχεδιασμός των συγκεκριμένων παπουτσιών ισορροπεί επιτυχώς μεταξύ νοσταλγίας και φουτουρισμού.
Η ίδια η κολεκτίβα προωθεί το παιγνιώδες στυλ των παπουτσιών της μέσα από το δελτίο τύπου της γράφοντας: «Αν κλοτσήσεις κάποιον με αυτές τις μπότες, κάνουν boing! Η γελοιότητα είναι μια αφαίρεση που μας απελευθερώνει από τους περιορισμούς της πραγματικότητας».
Παρά τον καρτουνίστικο σχεδιασμό και τα διάφορα προβλήματα κατά την αφαίρεση τους, οι τεράστιες unisex μπότες της MSCHF φορέθηκαν από τους πάντες, συμπεριλαμβανομένης της Doja Cat, του Lil Nas X, της Iggy Azalea και της Janelle Monáe.
Με το λανσάρισμα της καλοκαιρινής τους κολεξιόν, διάφοροι οίκοι μόδας προσπάθησαν να συμπεριλάβουν μια πιο ραφιναρισμένη εκδοχή των γιγαντιαίων παπουτσιών στις συλλογές τους. Η Prada λάνσαρε φουσκωτά loafers από δέρμα νάπα, o οίκος Loewe κυκλοφόρησε ένα μοντέλο τακουνιών εμπνευσμένο από τις γόβες της Minnie Mouse, η Proenza Schouler σχεδίασε ένα ζευγάρι mules που θυμίζουν φουσκωτό μαξιλάρι.
Το trend αυτό επικράτησε σε κάθε πασαρέλα και πυροδότησε διάφορες συνεργασίες όπως αυτή της MSCHF και της διάσημης εταιρίας Crocs, δημιουργώντας ένα νέο ζευγάρι παπουτσιών παρόμοιων με τις original big red boots της που τώρα έφεραν το trademark της Crocs – τις τρύπες και τον ιμάντα στη φτέρνα. Ακολούθησε ο οίκος Marni με το λανσάρισμα των big foot 2.0 στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού, ενός φουσκωτού sneaker εμπνευσμένου από τα αθλητικά παπούτσια των ιταλικών οίκων μόδας από το 2018.
Τι συμβολίζει όμως αυτός ο παροξυσμός με τα γιγαντιαία υποδήματα; Η Δρ. Carolyn Mair, γνωσιακή ψυχολόγος, σύμβουλος επιχειρήσεων μόδας και συγγραφέας του βιβλίου The Psychology of Fashion, υποστηρίζει ότι η προτίμηση αυτού του trend επικοινωνεί την επιθυμία των καταναλωτών για επανάσταση και ελεύθερη προσωπική έκφραση. Αυτές οι επιθυμίες ευθυγραμμίζονται με τις σύγχρονες αξίες περί ανακάλυψης του εαυτού, σεβασμού της ατομικότητας και άνθισης της αυτοπεποίθησης του ατόμου.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την Mair, η νοσταλγία μας συνδέει με παιδικές αναμνήσεις, προκαλώντας μια αίσθηση οικειότητας, ζεστασιάς και ανεμελιάς. Η Mair προσθέτει ότι το συγκεκριμένο trend ανατρέπει τα πιο παραδοσιακά ιδανικά της ομορφιάς, προτιμώντας μια νέα, αντισυμβατική αισθητική.
Η ιστορικός πολιτισμού Annebella Pollen συμφωνεί. Σύμφωνα με την ίδια, τα γιγαντιαία παπούτσια παραπέμπουν στα υποδήματα που σχεδίασαν οι φεμινίστριες του δεύτερου κύματος τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, ως αντίσταση στις γόβες στιλέτο και στην καθήλωση που υπότασσαν τις γυναίκες. Οι φεμινίστριες δημιούργησαν χειροποίητα παπούτσια, εμπνευσμένα από τις ανδρικές μπότες εργασίας που έμειναν στην ιστορία για το ηχηρό anti-fashion συμβολισμό τους ως μια μορφή αντίστασης. Με πλούσιες διακοσμητικές λεπτομέρειες, όπως φιόγκους αντί κορδόνια και έντονα μοβ, πράσινα και ροζ χρώματα, τα παπούτσια αυτά ήταν ταυτόχρονα σκληροτράχηλα και ανθεκτικά αλλά λειτούργησαν και ως statement. Επέτρεπαν στις γυναίκες να καταλαμβάνουν χώρο και τους έδιναν ελευθερία κινήσεων.
Όσον αφορά τη λειτουργικότητα, η Caroline Stevenson, διευθύντρια πολιτιστικών και ιστορικών σπουδών στο London College of Fashion, δηλώνει ότι υπάρχουν παρόμοιες εκδηλώσεις του φαινομένου των γιγαντιαίων παπουτσιών στο παρελθόν.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα chopine, μια πρώιμη εκδοχή της πλατφόρμας, που φοριούνταν από τις γυναίκες ευγενείς στη Βενετίας μεταξύ 15ου και 17ου αιώνα. Τα συγκεκριμένα παπούτσια κατασκευάστηκαν αρχικά ως προστατευτικά των πραγματικών παπουτσιών. Οι γυναίκες τα φορούσαν πάνω από τα κανονικά τους παπούτσια προκειμένου να προστατεύουν τα πόδια τους και να τα κρατούν καθαρά από τους βρόμικους δρόμους. Δεν άργησαν να γίνουν σύμβολα της κοινωνικής θέσης αυτού που τα φορούσε λόγω του ύψους που χάριζαν (μερικά είχαν ύψος τουλάχιστον 20 ίντσες), ακόμη και αν ήταν εξαιρετικά άβολα στη χρήση τους.
Σύμφωνα με τη Stevenson, μια πιο ισχυρή αναφορά είναι στα trainers της δεκαετίας του ’90, στα οποία φαίνεται να βασίζονται πολλά από τα σημερινά υπερμεγέθη παπούτσια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αθλητικά Buffalo. «Είναι αντιπροσωπευτικά μιας επαναστατικής διάθεσης κόντρα στο πολιτικό κατεστημένο και της γυναικείας ενδυνάμωσης, ενώ έχουν unisex απήχηση. Αφορούν επίσης την rave κουλτούρα των ‘90s μιας και έχουν αυτό το στοιχείο της πρακτικότητας για ανθρώπους που χορεύουν μέσα σε λασπωμένα χωράφια μέχρι το πρωί», δηλώνει η ίδια.
Τα υπερυψωμένα αθλητικά παπούτσια έχουν εμπνευστεί και από τις πλατφόρμες της δεκαετίας του ‘70, σημειώνει η Stevenson, οι οποίες ήταν επίσης σχεδιασμένες για χορό και για να κάνουν τους χρήστες τους να ξεχωρίζουν μέσα στη λάμψη της εποχής της disco. Στην περίπτωση του trend που μεσουράνησε το 2023, το να ξεχωρίζεις είναι το απόλυτο ζητούμενο.
Όπως εξηγεί η Mair, «η όρασή μας έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να μας επιτρέπει να επεξεργαζόμαστε αυτόματα, χωρίς προσοχή, αντικείμενα που είναι τυπικά ή αντιπροσωπευτικά της κατηγορίας τους, ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιούμε τους περιορισμένους γνωστικούς μας πόρους για να δίνουμε προσοχή σε ασυνήθιστα αντικείμενα που [με την εξελικτική έννοια] μπορεί να αποτελούν απειλή. Η αισθητική των σημερινών γιγαντιαίων παπουτσιών μπορεί να μην αρέσει σε όλους, αλλά σίγουρα θα τραβήξουν την προσοχή και, ως εκ τούτου, είναι πιθανό γι’ αυτούς που τα επιλέγουν να προβάλλουν μια περιπετειώδη και διασκεδαστική εικόνα».
Σε αυτό το πνεύμα, είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τους τρόπους με τους οποίους η παράλογη, μαξιμαλιστική φύση του παπουτσιού σε στυλ καρτούν φαίνεται να συσχετίζεται με ένα ευρύτερο κίνημα της μόδας: το clowncore, μια αισθητική εμπνευσμένη από το τσίρκο, η οποία κέρδισε έδαφος στο TikTok το 2020 και έκτοτε έχει περάσει στην υψηλή μόδα – με οίκους από τον Dior και τον Armani Privé μέχρι τη Chanel να αγκαλιάζουν την τάση.
Το clowncore συνδέεται με το παιχνίδι και την απόδραση, κάτι απολύτως λογικό αν σκεφτεί κανείς τον εγκλεισμό, το χάος και την αβεβαιότητα που ακολούθησε το ξέσπασμα της πανδημίας Covid σε όλον τον κόσμο.
Με στοιχεία από το BBC Culture
πηγή: lifo
