Τουρισμός: Η πτώση σε Μύκονο και Σαντορίνη το 2023 και το στοίχημα για το 2024

Η Μύκονος και η Σαντορίνη είναι οι δυο μοναδικές  περιοχές της χώρας που το 2023 εμφάνισαν μείωση του κύκλου εργασιών στα καταλύματα (-10,9% και -3% αντίστοιχα). Στον κλάδο εστίασης η Μύκονος είχε επίσης μείωση του τζίρου κατά -2,9%  ενώ η Σαντορίνη είχε ανεπαίσθητη άνοδο κατά 0,2%.

Για την ιστορία μία ακόμη περιοχή της χώρας η Δράμα είχε ελαφρά μείωση (-1,9%) στο κύκλο εργασιών στον κλάδο των καταλυμάτων και η Τζιά-Κυθνος μείωση -2,5% στην εστίαση. Στο σύνολο της χώρας το 2023 ο κύκλος εργασιών στα καταλύματα αυξήθηκε κατά 10,1% και στην εστίαση 9,6%.

Τι συνέβη πέρυσι με την Μύκονο και Σαντορίνη τις δυο ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού, που θεωρούνται και είναι από τους κορυφαίους παγκόσμιους τουριστικούς προορισμούς; Γιατί η τουριστική κίνηση κατέγραψε μείωση;

Πολλές ήταν οι εκτιμήσεις και απόψεις που διατυπώθηκαν, όπως ο υπερτουρισμός που τελικά βλάπτει τους δημοφιλείς προορισμούς, οι πολύ υψηλές τιμές στη διαμονή και εστίαση, οι υποδομές που δεν επαρκούν και προκαλούν προβλήματα, τα αρνητικά δημοσιεύματα, μία φυσιολογική κόπωση των προορισμών καθώς θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι αφίξεις στα δυο αυτά νησιά το 2022 είχαν ανέβει  σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από ότι τα ρεκόρ του 2019, όταν οι συνολικές διεθνείς αφίξεις στη χώρα το 2022 ήταν μειωμένες κατά 12,9% σε σύγκριση με το 2019. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι το 2022 σε σύγκριση με το 2019 το αεροδρόμιο Σαντορίνης κατέγραψε άνοδο +57%, από 520 χιλ. το 2019 σε 814 χιλ. το 2022 και το αεροδρόμιο της Μυκόνου σημείωσε άνοδο +22%, από 474 χιλ. το 2019 σε 576 χιλ. το 2022. 

Κάθε δέκα χρόνια μια πτωτική χρονιά

Όλα τα τουριστικά μέρη πρώτης γραμμής καταγράφουν στο βάθος μια δεκαετίας και μια χρονιά πτώσης της τουριστικής κίνησης σημειώνει αρχικά ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης Αντώνης Παγώνης, προσπαθώντας να εξηγήσει το φαινόμενο.

Η Σαντορίνη με εξαίρεση την περίοδο του κορονοϊού είχε πολλά χρονιά να εμφανίσει μια πτωτική χρονιά προσθέτει και ελπίζει ότι η περυσινή, ήταν η τελευταία καθώς για το 2024 τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι η φέτος η άνοδος θα κυμανθεί από μηδέν μέχρι συν 5%, εκτός βέβαια απρόοπτων γεγονότων. 

Η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Μυκόνου κα. Μαρία Κουσαθανά επισημαίνει ότι για να εκτιμήσουμε την πραγματική εικόνα της Μυκόνου όσον αφορά τις αφίξεις θα πρέπει να μελετήσουμε και άλλα στοιχεία όπως την κίνηση του αεροδρομίου της Πάρου καθώς η ανάπτυξη του αφαίρεσε ενδεχομένως αφίξεις από το αεροδρόμιο της Μυκόνου που λειτουργούσε ως hub για την ευρύτερη περιοχή. Για φέτος πάντως η ίδια εκτιμά ότι η εικόνα θα είναι θετική από τα μέχρι τώρα στοιχεία.

Αρνητικά δημοσιεύματα

Και οι δυο συνομιλητές μας εστιάζουν επίσης και στις αρνητικές επιπτώσεις που είχαν στην τουριστική κίνηση, τα δημοσιεύματα που κυριάρχησαν ειδικά για τη Μύκονο μία μεγάλη περίοδο της θερινής σεζόν.

Εκεί αποδίδει την πτώση και ο πρόεδρος του Σωματείου Επιχειρήσεων Διασκέδασης & Εστίασης Μυκόνου (ΣΕΔΕΜ) Γιάννης Θεοχάρης, σημειώνοντας ότι το «Νο Μυκονος» ακούστηκε πολλές φορές πέρυσι στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. 

Σχολιάζοντας ειδικότερα την πτώση του κύκλου εργασιών του κλάδου της εστίασης ο κ. Θεοχάρης παρατηρεί ότι πέρυσι ο κόσμος ξόδευε λιγότερα στα καταστήματα εστίασης επηρεαζόμενος από τη γενικότερη οικονομική κατάσταση.

Ωστόσο ένα θέμα που συζητήθηκε πολύ στην διάρκεια της περυσινής σεζόν είναι και οι τιμές των προηγούμενων χρόνων στα καταλύματα αλλά και την εστίαση. Οι συνομιλητές μας χωρίς αρνούνται κάποια πολύ ακραία παραδείγματα που είδαν και το φως της δημοσιότητας επικαλούνται τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Οι τιμές κινούνται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση, προφανώς κάθε φορά ισορροπούν σε κάποιο επίπεδο, εκτιμά ο κ. Θεοχάρης και διαπιστώνει ότι από πέρυσι καταγράφηκε μία συγκράτηση στις τιμές στην εστίαση.

Οι τιμές έχουν ανέβει όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα λέει για τη Σαντορίνη ο κ. Παγώνης. Ωστόσο στο νησί υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις τιμές των καταλυμάτων και των καταστημάτων εστίασης ανάλογα με την περιοχή. Άλλες είναι οι τιμές  στην Καλντέρα, άλλες στις υπόλοιπες περιοχές. Παράλληλα επισημαίνει ότι η Σαντορίνη έχει τιμές για όλα τα βαλάντια. 

Δεν υπάρχει υπερτουρισμός

Για το θέμα του υπερτουρισμού που συζητείται πολύ για την Σαντορίνη ο κ. Παγώνης είναι κατηγορηματικός Δεν δέχομαι ότι υπάρχει θέμα υπερτουρισμού στη Σαντορίνη υποστηρίζει και διευκρινίζει ότι η κατάσταση σε όλο το νησί δεν είναι όπως αποτυπώνουν οι φωτογραφίες την περιοχή της Οίας σε συνθήκες συνωστισμού. Είναι εικόνες που δημιουργούν μια ψευδή εικόνα για την κατάσταση στη Σαντορίνη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονται μέτρα διευθέτησης κυρίως της κίνησης των κρουαζιερόπλοιων συνεχίζει ο κ. Παγώνης. Είναι προφανές ότι το νησί δεν μπορεί να δέχεται 25.000 επιβάτες κρουαζιέρας την ημέρα συμπληρώνει. 

Η επόμενη μέρα

Και ερχόμαστε στην επόμενη μέρα για τον τουρισμό στα δυο δημοφιλή νησιά. Και οι τρεις συμφωνούν ότι τα δυο νησιά θα συνεχίσουν να παραμένουν στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος του παγκόσμιου τουρισμού. Αυτό που έχουν ανάγκη είναι η βελτίωση των υποδομών,  και ένα συγκροτημένο σχέδιο προώθησης τους στη διεθνή τουριστική αγορά.

Το Ποζιτάνο στην Ιταλία έχει προϋπολογισμό 2 εκατ. ευρώ για ηλεκτρονική διαφήμιση  και η Σαντορίνης μόλις 200.000 ευρώ από κονδύλια του Δήμου, πολλά εκ των οποίων αφορούν λειτουργικές δαπάνες,  αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παγώνης.

Η Σαντορίνη χρειάζεται ένα τουριστικό προωθητικό οργανισμό ανάλογου αυτού της Ρόδου συνεχίζει ο κ. Παγώνης. Μόνο έτσι μπορείς να μείνει στην πρώτη θέση. Άλλωστε πιο εύκολα μπορείς να φτάσεις στην κορυφή αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να παραμένεις εκεί, τονίζει. 

Ιδιαίτερη μελέτη και σχέδιο βιωσιμότητας

Χρειάζεται σχέδιο λέει η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Μυκόνου κα. Κουσαθανά και συμπληρώνει ότι την περίοδο αυτή όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς σχεδιάζουμε προωθητικές δράσεις για το νησί.  Σχεδιάζουμε όλοι μαζί και με τον Δήμο, ενέργειες ώστε φέτος να κάνουμε το «No Mykonos» , «yes mykonos» αναφέρει  χαρακτηριστικά ο κ. Θεοχάρης.

Παράλληλα οι συνομιλητές μας θέτουν την ανάγκη βελτίωσης των υποδομών. Είναι σαφές ότι οι υποδομές δεν επαρκούν. Η Μύκονος είναι ένα σχετικά πολύ μικρό νησί με έκταση 105,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μόνιμο πληθυσμό περί τους 11 χιλιάδες κατοίκους (στοιχεία INSETE) . Η Σαντορίνη έχει έκταση 76,19 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μόνιμο πληθυσμό περί τους 15,5 χιλιάδες κατοίκους. 

Ωστόσο τα δυο νησιά με 65.000 κλίνες η Μύκονος και 80.000 κλίνες περίπου η Σαντορίνη, υποδέχονται κάθε χρόνο πάνω από 2 εκατ. επισκέπτες  από αέρος και θάλασσα (χωρίς την κρουαζιέρα) η Μύκονος και 2,3 εκατ. η Σαντορίνη.

Επίσης οι αφίξεις σε ξενοδοχεία στη Σαντορίνη είναι περί τις 700.000 και στη Μύκονο περί τις 600.000 σε ετήσια βάση σύμφωνα με στοιχεία του INSETE,  δηλαδή 50 φορές  περισσότεροι επισκέπτες από τον πληθυσμό. 

Η σύγκριση με τη Μαγιόρκα

Πρόκειται για πολύ ιδιαίτερα παραδείγματα τουριστικών προορισμών που χρήζουν ιδιαίτερης μελέτης για να βελτιωθούν οι υποδομές και να παραμείνουν τουριστικά βιώσιμα. Για λόγους σύγκρισης να αναφέρουμε ότι η Μαγιόρκα στην Ισπανία επίσης δημοφιλής τουριστικός προορισμός (αφίξεις το 2022 στα 11,4 εκατ.) έχει έκταση 3.624 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 861.929 κατοίκους. Υποδέχεται δηλαδή δεκατρείς φορές παραπάνω επισκέπτες.