Ανησυχία επιστημόνων για το «κοκτέιλ» ιώσεων – «Επί δύο χρόνια το ανοσοποιητικό μας ήταν σε λήθαργο»

Με πολύ συγκρατημένη αισιοδοξία παρακολουθούν οι ειδικοί την κυκλοφορία του κορωνοϊού στη χώρα μας, εκτιμώντας ότι ο Δεκέμβριος πιθανόν να κυλήσει με την ίδια… επιδημιολογική ηρεμία, όπως ο τρέχων μήνας, εφόσον οι νέες υποπαραλλαγές, BQ.1, BQ.1.1, XBB, συνεχίσουν να κινούνται χωρίς αυξητική τάση. Ωστόσο, ανησυχούν για το κοκτέιλ των άλλων ιών που κυκλοφορούν, όπως της εποχικής γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), σε συνδυασμό με τον κορωνοϊό, και για τις επιπτώσεις τους στην άμυνα του ευάλωτου και ηλικιωμένου πληθυσμού και κατά συνέπεια στην αντοχή των νοσοκομείων.

«Διανύουμε τον πρώτο Νοέμβριο έπειτα από δύο χρόνια όπου δεν παρατηρείται έξαρση της επιδημίας στην Ελλάδα και παρακολουθούμε ψύχραιμα τους επιδημιολογικούς δείκτες. Η ίδια εικόνα υπάρχει και στην Ευρώπη. Αυτό αποδίδεται αφενός στην ανοσία της κοινότητας, με εμβόλια ή/και μολύνσεις, αφετέρου στις υποπαραλλαγές που αναδύθηκαν (BQ.1, BQ.1.1, XBB). Είναι υποπαραλλαγές που προέρχονται από την ίδια μετάλλαξη, Omicron, γεγονός θετικό γιατί πρόκειται για μετάλλαξη που γνωρίζουμε πια, αλλά και διότι δεν φαίνεται να καταγράφουν αυξητική τάση» λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, αντιπρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), Δημήτρης Παρασκευής.

Την ίδια επιστημονική άποψη διατυπώνει ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής Κρήτης, Νίκος Τζανάκης. «Είναι σαφές ότι η λοίμωξη covid-19 έχει γίνει ενδημική, μπορεί να είναι διαχειρίσιμη όπως μια απλή ίωση. Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι δεν κινδυνεύουν από τη λοίμωξη στην απλή μορφή της οι ηλικιωμένοι ή όσοι βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή» λέει ο καθηγητής. Ο ίδιος επισημαίνει ότι πλέον τα κρούσματα υποκαταγράφονται καθώς η επιδημιολογική επιτήρηση βασίζεται σε προαιρετική δήλωση θετικού τεστ. «Τα κρούσματα είναι τουλάχιστον τετραπλάσια από τα περίπου 62.000 της εβδομαδιαίας έκθεσης του ΕΟΔΥ, φτάνουν τα 240.000. Παρά τον τεράστιο αριθμό κρουσμάτων στην κοινότητα – που είτε δεν διαγιγνώσκονται είτε δεν δηλώνονται- στα νοσοκομεία οι εισαγωγές κυμαίνονται στις 200 ημερησίως, αποδεικνύοντας τον ενδημικό χαρακτήρα της covid-19» εξηγεί.

Πάντως, από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΘΕΜΑ, για τις μολύνσεις με κορωνοϊό την τελευταία εβδομάδα προκύπτει ότι τα περισσότερα κρούσματα αφορούν την ηλικιακή ομάδα 40-49 χρόνων (ποσοστό 17,5%) και ακολουθούν οι ομάδες πληθυσμού 50-59 χρόνων (15%) και 30-39 χρόνων (12,5%). Κατά τους ειδικούς, είναι αναμενόμενο καθώς πρόκειται για την πιο δραστήρια επαγγελματικά και κοινωνικά ομάδα του πληθυσμού, που εκτίθεται και θα νοσήσει, αλλά και θα το δηλώσει για τη λήψη αναρρωτικής άδειας. Αντίθετα, η υποκαταγραφή θεωρείται βέβαιη στον ανήλικο πληθυσμό των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων (στην τελευταία έκθεση τα θετικά κρούσματα σε παιδιά ηλικίας 5-9 χρόνων αποτελούν μόλις το 2,5% του συνόλου των κρουσμάτων). Αυτό συμβαίνει επειδή δεν είναι υποχρεωτικά τα τεστ κορωνοϊού ούτε απασχολούν σε αυτή τη φάση της σχολικής ζωής οι απουσίες ώστε να δηλώνεται η ασθένεια. Το αντίθετο συμβαίνει στον μαθητικό πληθυσμό σε γυμνάσια και λύκεια, όπου τα θετικά κρούσματα δηλώνονται οδηγώντας σε απουσίες λόγω ασθένειας. Περίπου 6.500 μαθητές δήλωσαν λοίμωξη covid-19 την τελευταία εβδομάδα.

Αναφορικά με την ταυτόχρονη «επέλαση» ιών, ο κ. Τζανάκης θεωρεί ότι αυτή θα ενταθεί λόγω της εποχής – από μέσα Δεκεμβρίου έως μέσα Μαρτίου είναι η κατεξοχήν περίοδος της γρίπης και των άλλων εποχικών ιώσεων- αλλά και λόγω του μη εκπαιδευμένου ανοσοποιητικού μας. «Επί δύο και πλέον χρόνια το ανοσοποιητικό μας ήταν σε λήθαργο και δεν είχε καμία ευκαιρία να εκπαιδευθεί να αντιμετωπίσει τους συνήθεις ιούς. Τώρα που θα συμβεί αυτό και πάλι, ίσως τα συμπτώματα με τα οποία θα εμφανιστούν ακόμη και οι γνωστές ιώσεις να είναι περισσότερα και πιο θορυβώδη. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, να εμβολιαστούμε με τα σκευάσματα που είναι διαθέσιμα και να απευθυνόμαστε στον γιατρό» καταλήγει ο καθηγητής.

Οι ηλικιωμένοι, ιδίως άνω των 70 χρόνων, και οι ευάλωτοι λόγω σοβαρής ασθένειας, είναι εκείνοι που μοιραία αποτελούν τους αδύναμους κρίκους στην αλυσίδα της μετάδοσης όλων των ιών και που αναζητούν περίθαλψη, καθώς η απορρύθμιση των συστημάτων του οργανισμού τους γίνεται με ταχύ ρυθμό λόγω του κορωνοϊού.

Το μοντέλο της ελληνικής οικογένειας, με τις στενές επαφές παιδιών με γιαγιάδες και παππούδες, στη συγκεκριμένη περίοδο αποδεικνύεται επικίνδυνο για τους ηλικιωμένους. «Τα παιδιά δεν εμφανίζουν πάντα συμπτώματα, όπως διαπιστώσαμε τα δύο χρόνια του κορωνοϊού ή έχουν συμπτώματα που δεν προκαλούν ανησυχία, όπως πχ συνάχι ή βήχα. Όμως η επαφή άρρωστων παιδιών με ηλικιωμένους δεν έχει συνήθως καλή έκβαση. Πολλές φορές θα οδηγήσει σε σοβαρή νόσηση και νοσηλεία. Το ίδιο μπορεί να συμβεί φυσικά με όλους όσοι ασθενούν και δεν προστατεύουν τους ηλικιωμένους. Το εμβόλιο για τον κορωνοϊό και τη γρίπη είναι βασικά μέσα για την προστασία τους, σημαντικό είναι όμως επίσης να μην γίνονται επισκέψεις χωρίς μάσκα σε ηλικιωμένους όταν υπάρχει υποψία για ίωση» αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (ΕΠΕ), Στέλιος Λουκίδης. Ο ίδιος επισημαίνει το μεγάλο «όπλο» που έχουν πλέον στη φαρέτρα τους οι ειδικοί για τη λοίμωξη covid-19, εφόσον η μετάδοση δεν αποφεύχθηκε, δηλαδή τα αντιικά φάρμακα, και καλεί τους γιατρούς να το αξιοποιήσουν προς όφελος όλων όσοι το χρειάζονται και μπορούν να το λάβουν. Μέχρι τώρα έχουν διατεθεί περισσότερα από 60.000 αντιικά χάπια σε ασθενείς που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου κατόπιν ιατρικού αιτήματος – με τα μισά εξ αυτών να έχουν χορηγηθεί σε ασθενείς εντός Αττικής.