Η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή με την απειλή πολέμου μεταξύ Ιράν και Ισραήλ προκαλεί νέες αναταραχές στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, μετάλλων, πρώτων υλών κι εμπορευμάτων, συντηρώντας το εκρηκτικό κοκτέιλ τιμών στην αγορά σε συνδυασμό με τις συνέπειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο βρίσκονται ξανά στο μικροσκόπιο με κίνδυνο να σημειώσουν νέο άλμα σε περίπτωση απάντησης του Ισραήλ στην επίθεση από το Ιράν. Παράλληλα, οι νέες κυρώσεις σε μέταλλα από τη Ρωσία που άρχισαν να ισχύουν από σήμερα προκάλεσαν νέες αναταράξεις στις τιμές αλουμινίου και νικελίου, που έφτασαν να καταγράφουν ημερήσιο ράλι έως 9% και 8% αντίστοιχα, πριν να αποκλιμακωθούν στη συνέχεια. Οι τιμές των μετάλλων αυτών είχαν υποχωρήσει το προηγούμενο διάστημα δίνοντας ανάσα σε μεγάλους αγοραστές όπως οι βιομηχανίες, και φαίνεται ότι επανέρχονται τώρα στο προσκήνιο.
Την ίδια στιγμή χρυσός κι ασήμι βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά με μικρούς και μεγάλους επενδυτές να αναζητούν πιο ασφαλή καταφύγια, αφού όλοι φοβούνται τα χειρότερα από τις γεωπολιτικές εντάσεις. Με το θερμόμετρο στη Μέση Ανατολή να ανεβαίνει κι άλλο και τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, οι αγορές και οι καταναλωτές βλέπουν να μειώνονται πλέον οι ελπίδες για κάποια αποκλιμάκωση τιμών σε ευρεία σειρά πρώτων υλών και –τελικά- καταναλωτικών και μη προϊόντων.
Καταλύτης για τα επιτόκια
Επίσης δημιουργούνται προϋποθέσεις και κίνδυνοι για συγκράτηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα ή ακόμη και για ακόμη μεγαλύτερη αύξησή του, περιπλέκοντας σημαντικά και στη χειρότερη δυνατή στιγμή το έργο των κεντρικών τραπεζών για μειώσεις των επιτοκίων δανεισμού που «καίνε». Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υποσχέθηκε –πριν τη σύγκρουση Ιράν και Ισραήλ- ότι θα μειώσει τον Ιούνιο τα επιτόκια -πλην απροόπτου, όπως ανέφεραν στελέχη της. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αναβάλλει προς το παρόν την πρώτη της μείωση η οποία στις αρχές του έτους αναμενόταν ήδη από το Μάρτιο που πέρασε, περιμένοντας περισσότερα στοιχεία για τον πληθωρισμό.
Οι τιμές του πετρελαίου στις αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ ήδη διαμορφώνονται κοντά στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι μηνών, στα 90 και στα 85 περίπου δολάρια αντίστοιχα. Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί ξανά το τελευταίο διάστημα και διαμορφώνονται πάνω από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ο χρυσός κινείται στα 2.350 δολάρια η ουγγιά που είναι κοντά σε ιστορικό ρεκόρ, ενώ το ασήμι στα 28,25 δολάρια η ουγγιά.
Στα μέταλλα το αλουμίνιο έχει φτάσει 2.545 δολάρια ο τόνος και το νικέλιο τα 18.023 δολάρια ο τόνος. Ο ψευδάργυρος βρίσκεται στα 2.788 δολάρια ο τόνος και ο χαλκός στα 4,28 δολάρια η λίβρα.
Οι κυρώσεις στη Ρωσία
Εκτός από την ενέργεια, αλουμίνιο και νικέλιο ήλθαν σήμερα ξανά για τα καλά στο προσκήνιο καθώς το Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου (LME) δεν επιτρέπει πλέον τις παραδόσεις νέας ρωσικής παραγωγής λόγω κυρώσεων, αν και θα συνεχίσει να δέχεται παλαιότερα αποθέματα για συναλλαγές. Αυτό δημιουργεί νέες ανησυχίες στην αγορά για σημαντικό κίνδυνο στρεβλώσεων στις τιμές. Κανένα τέτοιο ρωσικό μέταλλο που παράχθηκε από τις 13 Απριλίου και μετά δεν θα είναι επιλέξιμο για διαπραγμάτευση στο LME, σύμφωνα με τις κυρώσεις της Δύσης.
Η Ρωσία είναι πολύ σημαντικός παραγωγός μετάλλων, καθώς αντιπροσωπεύει το 6% της παγκόσμιας προσφοράς νικελίου, το 5% του αλουμινίου και το 4% του χαλκού. Οι νέοι περιορισμοί απαγορεύουν τις νέες ρωσικές προμήθειες και των τριών στο LME —όπου καθορίζονται οι παγκόσμιες τιμές αναφοράς— καθώς και στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου. Οι τιμές στα μέταλλα αυτά μέχρι τώρα είχαν ακολουθήσει διαφορετική πορεία από το φυσικό αέριο και το αργό πετρέλαιο.
Οι εκτιμήσεις οίκων για το πετρέλαιο
Ράλι τιμών πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι βλέπει τώρα η Citigroup, εάν παραμείνουν οι γεωπολιτικές εντάσεις πολύ υψηλές. «Αυτό που δεν τιμολογείται στην τρέχουσα αγορά, κατά την άποψή μας, είναι μια πιθανή συνέχιση μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, η οποία εκτιμούμε ότι θα μπορούσε να δει τις τιμές του πετρελαίου να διαπραγματεύονται έως και +100$/βαρέλι, ανάλογα με τη φύση των γεγονότων», έγραψαν σε σημείωμα αναλυτές της τράπεζας.
Η Goldman Sachs από την πλευρά της εκτιμά ότι οι τιμές του πετρελαίου ήδη τιμολογούσαν πριν τις γεωπολιτικές εξελίξεις του Σαββατοκύριακου ποσό κινδύνου (risk premium) από 5 έως 10 δολάρια το βαρέλι λόγω των κινδύνων για την προσφορά. Μια «πιθανή απάντηση του Ισραήλ στην επίθεση του Ιράν είναι εξαιρετικά αβέβαιη και πιθανότατα θα καθορίσει την έκταση της απειλής για την περιφερειακή προμήθεια πετρελαίου», αναφέρεται. Η παραγωγή ιρανικού αργού έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 20% τα τελευταία δύο χρόνια στα 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ή περίπου στο 3,3% της παγκόσμιας προσφοράς, ανέφεραν οι αναλυτές.
Η Societe Generale θεωρεί πως «ο άμεσος κίνδυνος μιας άμεσης αντιπαράθεσης έχει περιοριστεί – τουλάχιστον προς το παρόν». Όμως, θεωρεί ακόμη ότι οι πιθανότητες να υπάρξει κλιμάκωση που εμπλέκει τις ΗΠΑ, αυξάνονται». Μετά την επίθεση του Ιράν, ο κίνδυνος άμεσης στρατιωτικής δράσης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν έχει αυξηθεί σε 15% από 5% και οι τιμές του Brent θα εκτιναχθούν πολύ πάνω από τα 140 δολάρια σε ένα τέτοιο σενάριο, εκτιμά η τράπεζα.
