Χρωστική που κολλάει στα καρκινικά κύτταρα και διευκολύνει την αφαίρεσή τους ανέπτυξαν επιστήμονες

Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό το επιστημονικό επίτευγμα θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου και να αποτρέψει τις παρενέργειες μετά το χειρουργείο.

Η φθορίζουσα χρωστική φωτίζει μικροσκοπικούς καρκινικούς ιστούς που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, επιτρέποντας στους χειρουργούς να αφαιρέσουν και το τελευταίο καρκινικό κύτταρο, διατηρώντας παράλληλα τον υγιή ιστό. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει λιγότερες παρενέργειες μετά τη χειρουργική επέμβαση.

Η τεχνική αναπτύχθηκε από επιστήμονες και χειρουργούς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σε συνεργασία με την καλιφορνέζικη εταιρεία βιοτεχνολογίας ImaginAb Inc και χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Cancer Research UK.

«Ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια»

«Δίνουμε στον χειρουργό ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια για να δει πού βρίσκονται τα καρκινικά κύτταρα και αν έχουν εξαπλωθεί», δήλωσε στον Guardian ο Freddie Hamdy, καθηγητής χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

«Με αυτή την τεχνική, μπορούμε να αφαιρέσουμε όλο τον καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων των κυττάρων που έχουν εξαπλωθεί από τον όγκο, γεγονός που θα μπορούσε να του δώσει την ευκαιρία να επανέλθει αργότερα».

Στην πρώτη δοκιμή του είδους της, 23 άνδρες με καρκίνο του προστάτη έλαβαν ένεση με τη χρωστική πριν υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του προστάτη τους. Η φθορίζουσα χρωστική ανέδειξε τα καρκινικά κύτταρα και το πού είχαν εξαπλωθεί σε άλλους ιστούς, όπως η πύελος και οι λεμφαδένες.

Ένα ειδικό σύστημα απεικόνισης χρησιμοποιήθηκε για να φωτίσει τον προστάτη και τις κοντινές περιοχές, κάνοντας τα καρκινικά κύτταρα να λάμπουν. Η δυνατότητα να δουν τέτοιες λεπτομέρειες επέτρεψε στους χειρουργούς να αφαιρέσουν τα καρκινικά κύτταρα διατηρώντας παράλληλα τον υγιή ιστό.

Οι λεπτομέρειες της ανακάλυψης δημοσιεύονται στο European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging.

Πώς λειτουργεί

«Είναι η πρώτη φορά που καταφέρνουμε να δούμε τόσο μικρές λεπτομέρειες του καρκίνου του προστάτη σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης», δήλωσε ο Hamdy, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Μας επιτρέπει επίσης να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες από τις υγιείς δομές γύρω από τον προστάτη, για να μειώσουμε τις περιττές παρενέργειες που αλλάζουν τη ζωή, όπως η ακράτεια και η στυτική δυσλειτουργία».

«Η χειρουργική επέμβαση στον προστάτη αλλάζει τη ζωή. Θέλουμε οι ασθενείς να φεύγουν από το χειρουργείο γνωρίζοντας ότι έχουμε κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να εξαλείψουμε τον καρκίνο τους και να τους δώσουμε την καλύτερη ποιότητα ζωής μετά. Πιστεύω ότι αυτή η τεχνική κάνει αυτή τη δυνατότητα πραγματικότητα», καταλήγει ο Hamdy.

Η διαδικασία λειτουργεί συνδυάζοντας τη χρωστική με ένα μόριο στόχευσης γνωστό ως IR800-IAB2M. Η χρωστική και το IR800-IAB2M προσκολλώνται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ειδικό προστατικό αντιγόνο της µεµβράνης (PSMA), η οποία βρίσκεται στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων του προστάτη.

Δοκιμές και σε άλλους καρκίνους

Αν και η τεχνική δοκιμάστηκε σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη, θα μπορούσε να προσαρμοστεί και σε άλλες μορφές της νόσου. Οι ειδικοί ελπίζουν ότι η χρωστική μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλους τύπους καρκίνου αλλάζοντας την πρωτεΐνη με την οποία προσκολλάται στα καρκινικά κύτταρα.

Ο Δρ. Iain Foulkes, εκτελεστικός διευθυντής έρευνας και καινοτομίας στο Cancer Research UK, δήλωσε: «Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να θεραπεύσει αποτελεσματικά τους καρκίνους όταν αφαιρούνται σε πρώιμο στάδιο. Αλλά, σε αυτά τα πρώιμα στάδια, είναι σχεδόν αδύνατο να καταλάβουμε με το μάτι ποιοι καρκίνοι έχουν εξαπλωθεί τοπικά και ποιοι όχι».

Απαιτούνται τώρα περαιτέρω δοκιμές σε μεγαλύτερες ομάδες ασθενών, αλλά «το συνδυασμένο σύστημα χρωστικής σήμανσης και απεικόνισης θα μπορούσε να μεταμορφώσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο στο μέλλον», δήλωσε ο Foulkes.

«Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι σύντομα θα μπορούσαμε να έχουμε πρόσβαση σε χειρουργικά εργαλεία που θα μπορούσαν αξιόπιστα να εξαλείψουν τον καρκίνο του προστάτη και άλλους καρκίνους και να χαρίσουν στους ανθρώπους μεγαλύτερη, υγιέστερη ζωή, απαλλαγμένη από την ασθένεια».