Προϋπολογισμός: Ισχυρό πρωτογενές πλεόνασμα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου με ώθηση από τα φορολογικά έσοδα

Θετικά ξεκίνησε η χρονιά για την ελληνική οικονομία καθώς τα έσοδα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου διεύρυναν το πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από τους στόχους της έκθεσης του Προϋπολογισμού 2024. Ξεχωρίζουν για τις επιδόσεις τους το εν λόγω διάστημα τα φορολογικά έσοδα τα οποία υπερέβησαν τον στόχο κατά σχεδόν 900 εκατ. ευρώ, αν και ελαφρώς χαμηλότερα από τα προσωρινά στοιχεία, κυρίως λόγω της είσπραξης των δόσεων φορολογίας εισοδήματος, αλλά και τα έσοδα από δημόσιες επενδύσεις.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, τα οποία ανακοίνωσε το ΥΠΟΙΚ για την περίοδο του Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,437 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πλεόνασμα 101 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και πλεονάσματος 2,308 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3,378 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,981 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 4,215 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.

Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους.

Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία εισπράχθηκαν ετεροχρονισμένα δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις καθαρές εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023.

Επιπλέον ποσό 301 εκατ. ευρώ αφορά ετεροχρονισμό μεταβιβαστικών πληρωμών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν τους επόμενους μήνες. Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους.

Επιπλέον επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Πώς γέμισαν τα ταμεία του κράτους

Την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 12,648 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,570 δισ. ευρώ ή 14,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 423 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών, β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 751 εκατ. ευρώ και γ) στην είσπραξη ποσού 159 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Μάρτιο 2024.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 13,856 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,005 δισ. ευρώ ή 16,9% έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 11,309 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 858 εκατ. ευρώ ή 8,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή εκτιμάται ότι προέρχεται κυρίως από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024, όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κ.λπ.).

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 4,443 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 127 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 1,023 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 40 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 217 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 3 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 4,065 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 571 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 136 εκατ. ευρώ και ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 397 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 10 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 1,651 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 763 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ ποσό 1.430 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 585 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 165 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 706 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 350 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών, κατά 245 εκατ. ευρώ, όπως προαναφέρθηκε. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 706 εκατ. ευρώ, ποσό 202 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ τα οποία είναι αυξημένα κατά 166 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 15 εκατ. ευρώ, έναντι μηδενικού στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1,208 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 435 εκατ. ευρώ από τον στόχο (773 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,632 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 751 εκατ. ευρώ από τον στόχο (881 εκατ. ευρώ).

Η «εικόνα» τον Φεβρουάριο

Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με το δελτίο εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Φεβρουάριο 2024 έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5,748 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 489 εκατ. ευρώ ή 9,3% έναντι του στόχου λόγω της καλύτερης απόδοσης των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 και της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,020 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 98 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 495 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 7 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 103 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 2 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2,169 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 315 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 64 εκατ. ευρώ και ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 220 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.

3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 558 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 379 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 505 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 343 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 50 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 27 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 276 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 108 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 23 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 707 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 373 εκατ. ευρώ από τον στόχο (334 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 528 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 361 εκατ. ευρώ από τον στόχο (167 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024 ανήλθαν στα 11,211 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 234 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (10,976 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 553 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων επενδυτικών δαπανών κατά 735 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 399 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 301 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 2,055 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 633 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου τόσο στο ΠΔΕ όσο και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.