Φοροδιαφυγή: Ηλεκτρονικό «μάτι» της εφορίας για «ξέπλυμα χρήματος» μέσω κρυπτονομισμάτων

«Ψηφιακό μάτι» και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης επιστρατεύονται από τις ελεγκτικές αρχές προκειμένου αυτές να «ξετρυπώσουν» τους υπαίτιους υποθέσεων τεράστιας φοροδιαφυγής, οι οποίες εντοπίζονται στο πεδίο των κρυπτονομισμάτων.

Τα νέα ειδικά «ψηφιακά όπλα» που θα βρίσκονται στην υπηρεσία των ελεγκτών, πρόκειται να αξιοποιηθούν για την καταπολέμηση εγκληματικών δικτύων που «ξεπλένουν» παράνομα έσοδα μέσω cryptosσε διαδικτυακές πλατφόρμες.

Η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες ήδη ανακοίνωσε πως απέκτησε ένα νέο τεχνολογικό «όπλο» που θα της επιτρέψει να εντοπίζει περιπτώσεις ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος μέσω κρυπτονομισμάτων και το οποίο θα το ενεργοποιήσει άμεσα.

Το νέο ειδικό σύστημα ανίχνευσης κρυπτονομισμάτων

Πρόκειται για ένα «ειδικό σύστημα ανίχνευσης κρυπτονομισμάτων», το οποίο θα επιτρέψει στις υπηρεσίες της Αρχήςνα εντοπίσουν κάθε ύποπτη ροή χρημάτων.

Επί της ουσίας το εν λόγω «ψηφιακό μάτι» έρχεται να προστεθεί στο «οπλοστάσιο» της Αρχής, η οποία την τελευταία 2ετία αναβάθμισετις ψηφιακές υποδομές της, αξιοποιώντας κονδύλια ύψους 500 εκατ. ευρώ από προγράμματα του ΕΣΠΑ. Τα συστήματα που έχει αποκτήσει η υπηρεσία είναι εξελιγμένα και μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η φοροδιαφυγή μέσω κρυπτονομισμάτων έχει μπει στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών ολόκληρου του κόσμου, δεδομένου ότι σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία «ξεπλύθηκαν» σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσω cryptos, παράνομα έσοδα ύψους 10,9 δισ. δολαρίων, ενώ τα επόμενα δύο έτη τα αντίστοιχα ποσά ήταν 6,6 δισ. και 8,6 δισ. δολάρια (2020 και 21).

Σε αυτό το πλαίσιο η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες πρόσφατα εκπόνησε στρατηγικές μελέτες με σκοπό την αναγνώριση τάσεων που σχετίζονται με το «ξέπλυμα» βρόμικου χρήματος και τη χρηματοδότηση τρομοκρατίας.

Αυτές οι μελέτες αφορούν τρία θεματικά πεδία και συγκεκριμένα: μεθόδους εξαπάτησης πολιτών, κατάχρηση εκμετάλλευσης μη κερδοσκοπικών οργανισμών και το πρόγραμμα άδειας διαμονής επενδυτή (GoldenVisa)

Στην πραγματικότητα η χώρα μας υιοθετεί το αμερικανικό μοντέλο ελέγχων όπου το ηλεκτρονικό «μάτι» στις συναλλαγές και τα ψηφιακά πορτοφόλια με κρυπτονομίσματαέχει αξιοποιηθεί με στόχο να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή και το «ξέπλυμα» μαύρου χρήματος μέσω των επενδύσεων στα crypto. Με άλλα λόγια, η ελληνική Εφορία παίρνει την τεχνογνωσία του αμερικανικού IRS.

Παρεμβάσεις και στην φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων

Πέρα από την επέκταση των ελέγχων σε συναλλαγές με κρυπτονομίσματα και ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, εξετάζονται και παρεμβάσεις στη φορολογία καθώς σήμερα στην εγχώρια νομοθεσία δεν υπάρχει συγκεκριμένο καθεστώς που να διέπει τα κέρδη που αποκτούν οι φορολογούμενοι από υπεραξία πώλησης κρυπτονομισμάτων.

Για αυτό τον σκοπό, με εντολή του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη συστήνεται 16μελής επιτροπή η οποία θα συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά το μήνα, ώστε να καθοριστεί πλαίσιο φορολόγησης και ελέγχου των κρυπτονομισμάτων.

Τα κενά που υπάρχουν στην ελληνική φορολογική νομοθεσία τα οποία αφορούν τους τρόπους με τους οποίους πρέπει να φορολογούνται οι πάσης φύσεως συναλλαγές και οι δραστηριότητες που συνδέονται με τα κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin κ.ά., φέρνουν ήδη πολλούς Έλληνες φορολογούμενους, που έχουν εισαγάγει τα νομίσματα αυτά στην καθημερινότητά τους, αντιμέτωπους με την επιβολή υπέρογκων φόρων και προστίμων από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές.

Μάλιστα η εφορία δεν αναγνωρίζει ούτε τα κέρδη από τα κρυπτονομίσματα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ζευγαριού το οποίο κλήθηκε να πληρώσει φόρο εισοδήματος χιλιάδων ευρώ, επειδή η αρμόδια ΔΟΥ δεν αναγνώρισε την κάλυψη τεκμηρίου αγοράς ακινήτου με το κέρδος από την αγοραπωλησία κρυπτονομισμάτων, συνολικού ύψους 182.500 ευρώ, το οποίο επικαλέστηκε το ζεύγος στη φορολογική του δήλωση.

Μέχρι σήμερα το bitcoin αντιμετωπίζεται ως μέσο πληρωμής και όχι επενδυτικό προϊόν, οπότε και η αγοραπωλησία του δεν εμπίπτει σε ΦΠΑ (σύμφωνα με τη νομολογία του ευρωπαϊκού δικαστηρίου) , ούτε υπάρχει και σχετική πρόβλεψη ως προς τη φορολογία από πλευρά εισοδήματος.

Μια γενική παραδοχή είναι ότι τα εισοδήματα από κρυπτονομίσματα είναι κέρδη από από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.

Συνεπώς τα εισοδήματα που προέρχονται από πώληση Κρυπτονομισμάτων φορολογούνται σύμφωνα με το άρθρο 43 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ήτοι με φορολογικό συντελεστή 15%.