Το κυβερνητικό σχέδιο για τα ακίνητα: Διπλό παρατηρητήριο τιμών για αγοραπωλησίες και ενοικιαζόμενα

Μία «mega» – βάση δεδομένων για τα κινητά της χώρας που θα τροφοδοτείται με εμπορικές και αντικειμενικές τιμές ακινήτων, συμβόλαια αγοροπωλησίας αλλά και μισθωτήρια συμβόλαια ενοικιαζόμενων δημιουργεί η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να παρακολουθήσει και να ελέγξει, στο βαθμό που μπορεί, την στεγαστική ακρίβεια.

Οι τιμές στην αγορά ακινήτων φέρνουν πολιτικό «πονοκέφαλο» στην κυβέρνηση και η διαχείριση της κατάστασης αποτελεί προσωπικό στοίχημα για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Έτσι λοιπόν προχωρούν δύο σημαντικές παρεμβάσεις στην αγορά που προβλέπουν μηχανισμό αυτόματης προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές και δημιουργία μητρώου ακινητων. Παραλληλία θα επιχειρηθεί και ένας έμμεσος έλεγχος στην αγορά μέσα από αναπροσαρμογές στα όρια για την χορήγηση Golden Visa και αν χρειαστεί, μελλοντικά, μέσα απο την λειτουργία των AirBnB. Η λογική είναι ίδια και για τα δυο εργαλεία:

–Σε τουριστικά κορεσμένες περιοχές όπου τα επενδυτικά και τουριστικά ακίνητα λειτουργούν εις βάρος της μακροχρόνιας μίσθωσής (των κλασσικών ενοικίων) να μπουν κάποιοι περιορισμοί ώστε εξισορροπηθεί η κατάσταση.

-Στην Golden Visa ειδικα εξετάζεται οχι μόνο η αύξηση του ορίου στα 800.000 ευρώ άλλα και η δέσμευση οτι το ακίνητο που θα αγοραστεί θα διατεθει σε μακροχρόνια και οχι βραχυχρόνια μίσθωση. Αυτό που σίγουρα απορρίπτεται το οποιοδήποτε πλαφόν στα ενοίκια.

Μετά το καλοκαίρι θα μπει σε πιλοτική εφαρμογή ο νέος μηχανισμός αυτόματης προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές τιμές. Το νέο πληροφοριακό συστήματος θα καταγράφει τις τάσεις στην κτηματαγορά με συγκέντρωση στοιχείων για τις αξίες των ακινήτων και δεδομένων για τα χαρακτηριστικά τους και με βάση αυτά θα αναπροσαρμόζει αυτόματα τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών. Έτσι οι όποιες αυξομειώσεις στις αγοραίες τιμές θα περνούν αυτόματα στις αντικειμενικές αξίες επηρεάζοντας αντίστοιχα τους δεκάδες φόρους και τα τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα και υπολογίζονται με βάση την αντικειμενική αξία όπως ο ΕΝΦΙΑ και οι φόροι μεταβιβάσεων, δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών κ.α. Η ευθυγράμμιση θα γίνεται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα σε ορίζοντα διετίας με τη πρώτη εφαρμογή του μέτρου να αναμένεται το 2025.

Το φθινόπωρο έρχεται το «Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων». Εκτός από τα βασικά στοιχεία των ακινήτων (επιφάνεια, θέση, όροφος, ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές, κενό, ποσό συνιδιοκτησίας) θα περιλαμβάνει και άλλες πληροφορίες για τα ακίνητα όπως εάν είναι μισθωμένα ή δωρεάν παραχωρημένα, τα ποσά των μηνιαίων και ετήσιων μισθωμάτων, τα στοιχεία των ενοικιαστών.

Το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ) θα περιέχει τις εξής πληροφορίες:

Τα στοιχεία του ηλεκτρονικού «περιουσιολογίου» που έχει δημιουργηθεί με τις δηλώσεις Ε9 των φυσικών και των νομικών προσώπων, τα οποία θα μεταφερθούν, χωρίς την παρέμβαση των φορολογουμένων. Οι κάτοχοι των ακινήτων θα ελέγξουν και αν υπάρχουν διαφορές θα τις διορθώσουν, χωρίς πρόστιμα.

Τα στοιχεία για τα μισθωμένα ακίνητα τα οποία προκύπτουν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για τα μισθωτήρια ακίνητων αλλά και το έντυπο Ε2 των φορολογικών δηλώσεων.

Με τον νέο ηλεκτρονικό φάκελο η ΑΑΔΕ θα έχει τη δυνατότητα να διασταυρώνει άμεσα τα ακίνητα που δηλώνονται ως εκμισθούμενα καθώς και τα ποσά των ενοικίων που εισπράττονται και δηλώνονται από τους ιδιοκτήτες και τους ενοικιαστές. Το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που θα υποβάλλεται από ιδιοκτήτη ακινήτου και θα γίνεται αποδεκτή από τον ενοικιαστή του ίδιου ακινήτου δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης. Επίσης θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που ένας ιδιοκτήτης θα δηλώνει τη λύση της μίσθωσης ενός ακινήτου του.

Μέσα στο 2024 θα αποκτήσουν για πρώτη αντικειμενική αξία 2.167 περιοχές της χώρας που αντιστοιχούν στο 1,5% της επικράτειας και έτσι τα ακίνητα σε όλη τη χώρα θα έχουν ενταχθεί στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας. Με την επέκταση του συστήματος θα μπει τέλος στον κατά προσέγγιση και συχνά αυθαίρετο προσδιορισμό της τιμής και στις προστριβές μεταξύ των φορολογούμενων και φορολογικών αρχών για την αξία των κτισμάτων, των οικοπέδων και των αγροτεμαχίων. Η ένταξη στο σύστημα θα φέρει αυτόματα αναπροσαρμογές στον ΕΝΦΙΑ, τους φόρους μεταβίβασης, τον ΤΑΠ, τα τεκμήρια διαβίωσης και το τεκμαρτό εισόδημα και σε τέλη και εισφορές που υπολογίζονται με βάση την αντικειμενική αξία.