Ποιοι είναι οι δικαιούχοι για τα χαμηλότοκα δάνεια του προγράμματος «Σπίτι μου»

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που εξειδικεύει τους όρους και τις προϋποθέσεις του προγράμματος και περιγράφει τη διαδικασία, δικαιούχοι των άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων είναι άτομα ηλικίας 25-39 ετών με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και οι οποίοι δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.

Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για να κριθεί η κατ’ αρχήν επιλεξιμότητά τους σε κάποια από τις τράπεζες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα, αρκεί να πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα.

Αυτές είναι:

• να έχουν ηλικία 25-39 ετών κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για το δάνειο,
• να έχουν ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και
• να μην διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους

Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά

1. Οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 του ν. 5006/2022 αποδεικνύονται ως εξής:

α) Η ηλικία του αιτούντος αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γέννησης ή αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας.

β) Η οικογενειακή κατάσταση αποδεικνύεται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που έχει εκδοθεί όχι νωρίτερα από ένα (1) μήνα πριν την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δανείου. Σε περίπτωση που αποκτηθεί τέκνο μετά την υποβολή της αίτησης ή την υπογραφή της δανειακής σύμβασης προσκομίζεται επικαιροποιημένο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.

Συμπληρωματικά προς το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης μπορούν να προσκομισθούν και έγγραφα που αποδεικνύουν την οικογενειακή κατάσταση, όπως συμβολαιογραφική πράξη λύσης γάμου ή συμφώνου συμβίωσης ή αμετάκλητη δικαστική απόφαση περί λύσης γάμου συνοδευόμενη από το πιστοποιητικό περί κατάθεσης ή μη ενδίκων μέσων, ληξιαρχική πράξη θανάτου του συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης ή σε περίπτωση κηρύξεως αφάνειας κατά νόμον, το αντίγραφο δικαστικής απόφασης, συνοδευόμενη από το πιστοποιητικό περί κατάθεσης ή μη ενδίκων μέσων, αντίστοιχα.

Ειδικά ως προς την απόδειξη της ιδιότητας γονέα μονογονεϊκής οικογένειας, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει επιπλέον του πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης, κατά περίπτωση, τα εξής:

βα) στην περίπτωση χηρείας του μονογονέα ή κηρύξεως αφάνειας κατά νόμον του άλλου γονέα: υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 ότι ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων, συνοδευόμενη από τη ληξιαρχική πράξη θανάτου του συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης ή στην περίπτωση της κηρύξεως αφάνειας κατά νόμον, από αντίγραφο δικαστικής απόφασης σε συνδυασμό με το πιστοποιητικό περί κατάθεσης ή μη ενδίκων μέσων,

ββ) σε περίπτωση διαζυγίου ή ακυρώσεως γάμου ή λύσης του συμφώνου συμβίωσης: αντίγραφο δικαστικής απόφασης με την οποία ανατέθηκε η άσκηση της γονικής μέριμνας σε ένα μόνο γονέα σε περίπτωση διαφωνίας ή αντίγραφο Πρακτικού κοινής συμφωνίας των γονέων, θεωρημένο από το αρμόδιο δικαστήριο, με το οποίο ανατέθηκε η άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα εκ των δύο, σύμφωνα με το άρθρο 1513ΑΚ, υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 ότι ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων,

βγ) σε περίπτωση ανικανότητας του άλλου γονέα για την άσκηση γονικής μέριμνας για πραγματικούς λόγους ή γιατί είναι ανίκανος ή περιορισμένα ικανός για δικαιοπραξία: αντίγραφο δικαστικής απόφασης από την οποία να προκύπτει ο λόγος της αδυναμίας ασκήσεως της γονικής μέριμνας από τον άλλο γονέα (π.χ. δικαστική συμπαράσταση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή σωματικής αναπηρίας), υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 ότι ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων,

βδ) σε περίπτωση έκπτωσης του άλλου γονέα από την άσκηση της γονικής μέριμνας ή αφαίρεσης της γονικής μέριμνας λόγω κακής άσκησης: αντίγραφο δικαστικής απόφασης, συνοδευόμενης από το πιστοποιητικό περί κατάθεσης ή μη ενδίκων μέσων, από την οποία να προκύπτει η έκπτωση του άλλου γονέα από την άσκηση της γονικής μέριμνας ή η αφαίρεση της γονικής μέριμνας από τον άλλο γονέα λόγω κακής άσκησης, υπεύθυνη δήλωση ότι ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων,

βε) σε περίπτωση απόκτησης τέκνου χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης των γονέων: υπεύθυνη δήλωση της μητέρας ότι το τέκνο δεν έχει αναγνωριστεί από τον πατέρα και ότι η ίδια δεν έχει εκπέσει της γονικής μέριμνας, ούτε της έχει αφαιρεθεί η άσκησή της, ή εάν το τέκνο είναι αναγνωρισμένο από τον πατέρα, υπεύθυνη δήλωση της μητέρας ότι η ίδια δεν έχει εκπέσει της γονικής μέριμνας, ούτε της έχει αφαιρεθεί η άσκησή της και δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1515ΑΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 1513ΑΚ για από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας,

βστ) σε περίπτωση υιοθεσίας τέκνου από ένα μόνο γονέα: εάν δεν προκύπτει από το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, αντίγραφο δικαστικής απόφασης από την οποία να προκύπτει η υιοθεσία του τέκνου μέχρι την ενηλικίωσή του, συνοδευόμενης από το κατά νόμο πιστοποιητικό περί κατάθεσης ή μη ενδίκων μέσων και υπεύθυνη δήλωση του μονογονέα ότι ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα τέκνου κατόπιν υιοθεσίας.

Σε περίπτωση μεταβολής της οικογενειακής κατάστασης λόγω απόκτησης νέου τέκνου, οι συνέπειες που προβλέπονται στο δεύτερο εδάφιο της περ. η) της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 5006/2022 και στην παρούσα επέρχονται μετά από γνωστοποίηση της μεταβολής αυτής στο πιστωτικό ίδρυμα.

γ) Για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων των αιτούντων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του τελευταίου φορολογικού έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό τους εισόδημα, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο. Ως δικαιολογητικά έγγραφα για το στοιχείο αυτό μπορεί να υποβληθεί
είτε η Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Ε1) του τελευταίου φορολογικού έτους, είτε το Εκκαθαριστικό Σημείωμα/Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Φυσικών Προσώπων του τελευταίου φορολογικού έτους.

Αντίστοιχα, σε περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τα ως άνω έγγραφα υποβάλλονται και από τους δυο, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο.

δ) Για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη ακινήτου κατάλληλου για την κατοικία τους, οι αιτούντες υποβάλλουν τη Δήλωση στοιχείων ακινήτου (Ε9) του τελευταίου έτους και Πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) του τελευταίου έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, υποβάλλονται και τα αντίστοιχα έγγραφα των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δυο. Στην περίπτωση που από τα ως άνω δικαιολογητικά προκύπτει η ύπαρξη ακινήτου, για να κριθεί εάν αυτό είναι κατάλληλο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των αιτούντων, λαμβάνονται υπόψη τα κάτωθι κριτήρια, τα οποία πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:

δα) το ακίνητο δεν έχει εμβαδό μεγαλύτερο από 50 τ.μ., το οποίο προσαυξάνεται κατά 10 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας που συγκατοικεί με τον αιτούντα (συμπεριλαμβανομένων και κυοφορούμενων τέκνων κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης),

δβ) ο αιτών διαθέτει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου κατά ποσοστό ανώτερο από πενήντα τοις εκατό (50%),

δγ) το ακίνητο βρίσκεται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος. Στην περίπτωση που ο τόπος εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος βρίσκεται εντός της Περιφέρειας Αττικής, το ακίνητο θεωρείται κατάλληλο εάν βρίσκεται εντός αυτής. Εξαίρεση αποτελούν τα νησιά, πλην της Κρήτης, όπου η κρίση περί καταλληλότητας του υφιστάμενου ακινήτου περιορίζεται στο αν το ακίνητο βρίσκεται εντός της νήσου όπου βρίσκεται ο τόπος εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος.

δδ) το ακίνητο έχει χρήση κατοικίας.

Σημειώνεται πως η κυοφορία αποδεικνύεται με σχετική ιατρική βεβαίωση και ο τόπος απασχόλησης με βεβαίωση του εργοδότη ή με το Έντυπο Ε3 – Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα του αιτούντος.

Στην περίπτωση που ανακύπτει από τα ως άνω δικαιολογητικά ότι είτε μεμονωμένα οι αιτούντες, είτε μεμονωμένα οι σύζυγοι ή τα μέρη συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δυο, είτε συνδυαστικά οι αιτούντες και οι σύζυγοι ή τα μέρη συμφώνου συμβίωσης, διαθέτουν περισσότερα τους ενός (1) ακίνητα με χρήση κατοικίας, τεκμαίρεται ότι υπάρχει ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους ανεξαρτήτως εάν πληρούνται ή όχι τα κριτήρια των υποπεριπτώσεων (δα), (δβ) και (δγ) της
παρούσας περίπτωσης.

ε) Η υποβολή των δικαιολογητικών των περ. α) έως δ) συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α΄ 75), με την οποία ο αιτών βεβαιώνει ότι τα στοιχεία που δηλώνονται είναι αληθή και πλήρη, τα δικαιολογητικά γνήσια και ότι έχει λάβει γνώση των όρων του Προγράμματος τους οποίους αποδέχεται πλήρως.

στ) Η παραπάνω απαρίθμηση δεν απαγορεύει από το πιστωτικό ίδρυμα να ζητήσει άλλα
δικαιολογητικά ή να διερευνήσει περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος.

3. Το πιστωτικό ίδρυμα μετά την έγκριση του δανείου και πριν την εκταμίευσή του υποχρεούται να ενημερώσει την Ε.Α.Τ. και τη Δ.ΥΠ.Α. για τον έλεγχο που διενήργησε σε σχέση με την επιλεξιμότητα του δικαιούχου και του προς απόκτηση ακινήτου. Η ενημέρωση αυτή γίνεται με την υποβολή καταλόγου των στοιχείων, βάσει των οποίων κρίθηκε η επιλεξιμότητα. Ο κατάλογος αυτός υποβάλλεται με κάθε πρόσφορο τρόπο.

Το πιστωτικό ίδρυμα διατηρεί διαθέσιμα προς έλεγχο τα στοιχεία για τουλάχιστον μία πενταετία από την αποπληρωμή του χορηγηθέντος δανείου.

4. Η Δ.ΥΠ.Α. και η Ε.Α.Τ. πραγματοποιούν ελέγχους, δειγματοληπτικούς ή πλήρεις κατά την κρίση τους, ως προς την πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας των δανειοληπτών και των ακινήτων.

Στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν συντρέχουν, η Δ.ΥΠ.Α., είτε η ίδια, είτε μέσω της Ε.Α.Τ., αναζητά το ποσό συμμετοχής της στο δάνειο από το πιστωτικό ίδρυμα και το ποσό αυτό είτε αποδίδεται στην Ε.Α.Τ., είτε αποδίδεται στη Δ.ΥΠ.Α., κατά την κρίση της Δ.ΥΠ.Α.