Πανελλήνιες 2023: Οι επιστήμες, που θα φέρουν «επανάσταση» στους χώρους υγείας, τροφίμων και περιβάλλοντος

Σε ένα κόσμο που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και η επαγγελματική αποκατάσταση των νέων γίνεται όλο και πιο δύσκολη και περίπλοκη οι μαθητές ωθούνται να αναζητήσουν από πολύ νωρίς σπουδές σε σύγχρονα επιστημονικά αντικείμενα και κυρίως εξειδικεύσεις, που θα έχουν θετικές επαγγελματικές προοπτικές μελλοντικά. Το σίγουρο είναι πως για ένα μαθητή της Γ΄ λυκείου η αναζήτηση αυτή είναι δύσκολη αλλά και αναγκαία. Από τις πλέον δημοφιλείς και υψηλόβαθμες σχολές του 3ου επιστημονικού πεδίου (Επιστήμες Υγείας & Ζωής) αποτελούν τα τμήματα Χημείας, Βιολογίας και Φαρμακευτικής.

Τις ειδικότητες αυτές επιλέγουν συνήθως άτομα που διαθέτουν ερευνητική, δημιουργική και μεθοδική σκέψη, όχι μόνο γιατί μπορούν να μελετήσουν ένα αντικείμενο του ενδιαφέροντος τους αλλά και γιατί οι εργασιακοί χώροι άσκησης αυτών, διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα επιλογών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως τη βιομηχανία, την έρευνα, τον ποιοτικό έλεγχο αλλά και τομείς υγείας όπως τα φάρμακα και τα καλλυντικά. «Κοινή παραδοχή, ωστόσο, είναι ότι οι προοπτικές εργασίας τείνουν να είναι δυσμενείς τόσο λόγω της υπερπληθώρας των αποφοίτων όσο και των αυτοματοματοποιημένων βιομηχανιών.

Η 4η βιομηχανική επανάσταση, είναι πλέον απτή πραγματικότητα χάρη στις σπουδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας και των επιστημονικών ανακαλύψεων», υπογραμμίζει στο ethnos.gr, ο σύμβουλος σταδιοδρομίας Κωνσταντίνος Κότιος και συμπληρώνει: “Αποτέλεσμα αυτού οι μεταβολές στην οικονομία και την αγορά εργασίας. Νέοι επαγγελματικοί τομείς αναδύονται και παραδοσιακές θέσεις εργασίας καταργούνται, ωθώντας έτσι τους νέους να στρέψουν τις σπουδές τους σε σύγχρονους επιστημονικούς κλάδους με σημαντικές προοπτικές για το μέλλον. Οι επιστήμες  της τοξικολογίας, της βιοτεχνολογίας και της φαρμακογενετικής πρόκειται να φέρουν τρομερές επαναστάσεις στο χώρο της υγείας, των τροφίμων και του περιβάλλοντος. Η καθεμία με το δικό της τρόπο και με τη μοναδικότητα του αντικειμένου της έρχεται να υποστηρίξει τις κοινωνίες και να βοηθήσει τον άνθρωπο να ζήσει μια ασφαλέστερη και ποιοτικότερη ζωή. Για να αποδώσουν τα μέγιστα οφέλη χρειάζεται να ασκούνται από τους κατάλληλους ανθρώπους. Για αυτό, είναι πολύ σημαντικό οι απόφοιτοι των τμημάτων υγείας, ανακαλύπτοντας τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους να επιλέξουν τον πλέον ταιριαστό για αυτούς επιστημονικό κλάδο”. Στο παρόν άρθρο, συγκεντρώσαμε και αναλύουμε τρεις καινοτόμες εξειδικεύσεις για αποφοίτους χημείας, βιολογίας και φαρμακευτικής με τεράστιες διεξόδους στην σύγχρονη αγορά εργασίας.

Τοξικολογία

Κάθε φορά, που ένας άνθρωπος καταλήγει στο νοσοκομείο με αλλεργικό σοκ ή δηλητηρίαση οι ειδικοί ψάχνουν να βρουν τον παράγοντα που το προκάλεσε. Πως θα ήταν, όμως, ο κόσμος χωρίς τον κίνδυνο βλαπτικών ουσιών; Την απάντηση έρχεται να δώσει επιστήμη της τοξικολογίας, η οποία ασχολείται γενικά με τα δηλητήρια, τις ιδιότητες τους, τον τρόπο δράση τους και με την αντιμετώπιση των δηλητηριάσεων. Ακόμη, ασχολείται με τη διάγνωση των δηλητηριάσεων και την ανίχνευση των δηλητηρίων στον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον, ενώ διεξάγει και μελέτες για τρόφιμα, αέρα, νερό και έδαφος. Η τοξικολογία αποτελεί έναν διεπιστημονικό κλάδο και αντλεί γνώσεις από την αναλυτική χημεία, τη βιοχημεία, τη φυσιολογία, τη μοριακή βιολογία και τη φαρμακολογία. Τα πορίσματα της έχουν εφαρμογή στη διατροφολογία και την ιατρική αλλά και στη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία και τις βιομηχανίες καλλυντικών και τροφίμων. Διακρίνεται σε τοξικολογία της ανθρώπινης υγείας, σε  επαγγελματική τοξικολογία  και σε περιβαλλοντική τοξικολογία. Στην Ελλάδα, προσφέρεται σαν μεταπτυχιακό από το τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, οι απόφοιτοι του οποίου με την ολοκλήρωση των σπουδών τους θα έχουν όλα τα εφόδια για μια επιτυχή σταδιοδρομία σε όλους τους κλάδους της χημικής βιομηχανίας.

Βιοτεχνολογία

Στη σημερινή εποχή, στην οποία οι τεχνολογικές εξελίξεις πρωταγωνιστούν σε κάθε πτυχή της κοινωνίας και ιδιαίτερα στο χώρο των επιστημών, η βιοτεχνολογία φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο, καθώς πρόκειται για ένα σύνθετο επιστημονικό κλάδο, ο οποίος αναπτύσσεται ραγδαία. Η βιοτεχνολογία στοχεύει στην αξιοποίηση των σημαντικών επιτευγμάτων της βιολογίας και των συναφών επιστημών όπως η χημεία και η φυσική με σκοπό την ανάπτυξη νέων και εξελιγμένων προϊόντων και υπηρεσιών. Οι εφαρμογές της είναι τεράστιες και φτάνουν  από την παραγωγή βιομάζας, μικροβιακών ενζύμων και γενετικά τροποποιημένων φυτών μέχρι την παραγωγή τροφίμων, καυσίμων και φαρμακευτικών προϊόντων.

Διακρίνεται σε τέσσερις κλάδους με   χρωματικό κωδικό: α)στη λευκή βιοτεχνολογία, η οποία είναι συνδεδεμένη με βιομηχανικές  διαδικασίες, β) στην κόκκινη βιοτεχνολογία, με στόχο την παραγωγή ιατρικών προϊόντων, γ) στην πράσινη βιοτεχνολογία με εφαρμογές στην περιβαλλοντική αποκατάσταση και δ) στην μπλε βιοτεχνολογία, η οποία αφορά  εφαρμογές στο υδάτινο και θαλάσσιο περιβάλλον. Με τη βοήθεια της βιοτεχνολογίας οι καλλιέργειες αποδίδουν περισσότερο, τα τρόφιμα έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία και λιγότερες τοξίνες, η χρήση φυτοφαρμάκων μειώνεται και τα τοξικά απόβλητα λιγοστεύουν. Για όσους ενδιαφέρονται να εξειδικευτούν στον κλάδο της βιοτεχνολογίας, στην Ελλάδα υπάρχει δυνατότητα σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο, το οποίο προσφέρεται από το τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και από το τμήμα  Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών,  το οποίο δίνει επαγγελματικά δικαιώματα γεωπόνου στους αποφοίτους του. Για όσους έχουν ήδη πτυχίο και επιθυμούν την μεταπτυχιακή εξειδίκευση το Πανεπιστήμιο Αθηνών προσφέρει ΔΠΜΣ  στο πεδίο της Βιοτεχνολογίας.

Φαρμακογενετική

Είναι γνωστή σε όλους η φράση «Δεν είναι όλα για όλους» όπως δεν είναι και κάθε φάρμακο κατάλληλο για οποιονδήποτε άνθρωπο. Κι αυτό, γιατί ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και αντιδρά διαφορετικά στις φαρμακευτικές ουσίες σε σχέση με κάποιον άλλο, γεγονός που στρέφει τις φαρμακοβιομηχανίες και τον ιατρικό κλάδο γενικότερα στην αναζήτηση νέων φαρμάκων, ώστε να υπάρξει εξατομικευμένη θεραπεία για τον κάθε ασθενή, η οποία θα συνδυάζει άριστα την φαρμακευτική  αποτελεσματικότητα με την ασφάλεια. Έτσι, το μέλλον στη φαρμακολογίας έρχεται με την επιστήμη της φαρμακογενετικής , η οποία ασχολείται με τη μελέτη της επίδρασης των γενετικών διαφοροποιήσεων ενός ή λίγων γονιδίων στην απόκριση του φαρμάκου. Με απλά λόγια, η φαρμακογενετική  είναι η μελέτη του τρόπου, με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται διαφορετικά στις φαρμακευτικές αγωγές, με βάση τα γονίδιά τους. Στην Ελλάδα, προσφέρεται σχετικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με τίτλο Φαρμακευτική Ανάλυση – Έλεγχος ποιότητας από το τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ.