Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής δήλωσε πως επίκειται νέο μνημόνιο συνεργασίας με τις μεγαλύτερες πλατφόρμες για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Η διαφαινόμενη πολύ καλή πορεία του τουρισμού και ειδικά των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει σημάνει συναγερμό στην ΑΑΔΕ, που “ζεσταίνει” τις μηχανές της για ελέγχους έχοντας μάλιστα και τα δεδομένα από το 2022.
Συνολικά σε επίπεδο Ε.Ε., οι διανυκτερεύσεις που πραγματοποιήθηκαν σε καταλύματα μέσα από κρατήσεις στις γνωστές πλατφόρμες ανήλθαν το 2022 στα 547 εκατομμύρια, νούμερο αυξημένο κατά 50,4% έναντι του 2021, ενώ αν η σύγκριση γίνει με την περίοδο προ πανδημίας, το 2019 με τα 512 εκατ. διανυκτερεύσεων προκύπτει αύξηση 6,9%, με την αγορά τώρα να έχει ανακάμψει πλήρως.
Σύμφωνα, δε, με στοιχεία της Key Data, που παρουσίασε στο συνέδριο ShortStay Conference 2023, που πραγματοποιήθηκε στις 18 & 19 Φεβρουαρίου 2023, η Sally Henry, Vice President of Business Development for EMEA, η δυναμική της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα το 2022 μεταφράστηκε σε 20.876.000 διανυκτερεύσεις και έσοδα 3.468.000.000 ευρώ. Σήμερα, τουλάχιστον 155.000 ιδιοκτησίες είναι εγγεγραμμένες στις δύο πιο γνωστές πλατφόρμες, Airbnb & Vrbo, 20.740 εκ των οποίων στην Αθήνα. Αναλόγως δυναμικά μπήκε και το 2023, καθώς οι κρατήσεις τον Ιανουάριο ήταν 43% περισσότερες από τον πρώτο μήνα του 2022.
Με αυτά τα δεδομένα είναι προφανές ότι η ΑΑΔΕ, όπως μάλιστα αποτυπώνεται και στο Επιχειρησιακό της Σχέδιο για φέτος, έχει θέσει ως βασική προτεραιότητα τον έλεγχο των εισοδημάτων από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Στην προσπάθεια αυτή, μάλιστα η φορολογική διοίκηση, αξιοποιεί νέες έξυπνες τεχνικές διασταυρώσεων αλλά και νέα ελεγκτικά εργαλεία, αναζητώντας “μαύρες” πωλήσεις μέσω των social media (Facebook, Instagram), ελέγχοντας τραπεζικούς λογαριασμούς και “ξεσκονίζοντας” στοιχεία από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων τύπου Airbnb. Χαρακτηριστική για την όλη προσπάθεια ήταν και η αποκάλυψη της υπόθεσης με τις 200 βίλες στη Μύκονο, που ενοικιάζονταν μέσα από μια “γκρίζα” πλατφόρμα.
Νέο μνημόνιο συνεργασίας
Μάλιστα, όπως έχει παραγγείλει δημόσια και ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, επίκειται νέο μνημόνιο συνεργασίας με τις μεγαλύτερες πλατφόρμες για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή τις Airbnb, Booking.com και VRBO για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Μέσα από την επικαιροποίηση του πλαισίου συνεργασίας της ΑΑΔΕ με τις πλατφόρμες αυτές, ενόψει και των φορολογικών δηλώσεων των επομένων ετών, θα διασφαλίζεται η παροχή στη φορολογική διοίκηση ακόμη πιο αναλυτικών στοιχείων για τα εισοδήματα που αποκτούν οι οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές ακινήτων.
Μάλιστα, στόχος είναι από τις φορολογικές δηλώσεις του 2024 τα οικονομικά στοιχεία “ταυτότητας” στο Ε2, για την πορεία του κάθε ακινήτου στην οικονομία του “διαμοιρασμού”, (όπως λεγόταν παλαιότερα η διαδικασία των βραχυχρόνιων μισθώσεων), να είναι προσυμπληρωμένα.
Δηλαδή, από το επόμενο έτος η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων αναμένεται να προχωρήσει σε μια διαδικασία αυτόματης συμπλήρωσης εκ των προτέρων των κωδικών του εντύπου Ε2 της φορολογικής δήλωσης στους οποίους δηλώνονται τα εισοδήματα από ακίνητα. Βέβαια, όπως αναφέρεται, θα υπάρχει η δυνατότητα, σε περιπτώσεις ενστάσεων των ιδιοκτητών, για διορθώσεις.
Ουσιαστικά, οι πλατφόρμες Airbnb, Booking.com και VRBO, αφού θα αποστέλλουν στην ΑΑΔΕ τον πλήρη φάκελο για τα ακίνητα και τα εισοδήματα που αποκτούν οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές τους, θα δίνουν την ευκαιρία στη φορολογική διοίκηση να έχει πλήρη εικόνα για τα εισοδήματα, που παράγονται από τα εν λόγω ακίνητα. Μάλιστα, με την υπογραφή του νέου μνημονίου, αναμένεται ήδη από φέτος να ξεκινήσει η ροή πληροφοριών, που θα διευκολύνει σημαντικά το έργο των ελεγκτών, που θα μπορούν παράλληλα να αξιοποιούν και τα στοιχεία από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
Επίσης με το νέο μνημόνιο θα διασφαλίζεται η δυνατότητα ελέγχου των στοιχείων για τις “αποδόσεις” των βραχυχρόνιων μισθώσεων ανά μήνα, κάτι που μπορεί να διευκολύνει τις διασταυρώσεις με ροές σε τραπεζικούς λογαριασμούς για τη διαπίστωση τυχόν “κρυφών” εισοδημάτων.
Μάλιστα, στη βάση του μνημονίου, τυχόν εντοπισμός “απόκρυψης” φορολογητέας ύλης αλλά και συστηματικής μη συμμόρφωσης “προ τας υποδείξεις”, θα σημάνει αυτόματη αποβολή του ακινήτου από από τις πλατφόρμες.
“Βαριές καμπάνες”
Πέρα, βέβαια, από την αποβολή από τις πλατφόρμες, μέχρι την ολική συμμόρφωση με τη φορολογική “κανονικότητα”, σε όσους εκ των διαχειριστών ή ιδιοκτητών, δεν προχωρήσουν στις απαραίτητες διορθώσεις, δηλώνοντας τον ΑΜΑ ή διευθετώντας λάθη και παραλείψεις στα στοιχεία των ακινήτων τους, τα προβλεπόμενα πρόστιμα είναι μεγάλα ξεκινώντας από τα 5000 ευρώ και καταλήγοντας στα 20.000, σε περιπτώσεις συστηματικής κι επαναλαμβανόμενης παραβατικότητας.
Η “ψαριά” του 2022
Στο μεταξύ, με βάση διαθέσιμα στοιχεία, από τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2022, προκύπτει ότι δηλώθηκαν εισοδήματα ύψους 530 εκατ. ευρώ από βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων, ποσό σημαντικά χαμηλότερο από τις εκτιμήσεις της αγοράς.
Μάλιστα, από τον έλεγχο που διεξήγε η Ανεξάρτητη Αρχή σε 140.000 ακίνητα που είχαν εγγραφεί στις τρεις μεγάλες πλατφόρμες, προέκυψε ότι:
- Το 37% των ακινήτων ή 51.800 ακίνητα εμφανίζονταν στις πλατφόρμες χωρίς να έχουν Αριθμό Μητρώου Ακινήτων ή o AMA που είχε δηλωθεί δεν ήταν έγκυρος.
- Για το 66% των ακινήτων που εντοπίστηκαν χωρίς ΑΜΑ ή με «μαϊμού» ΑΜΑ ήτοι για 34.188 ακίνητα οι φορολογούμενοι συμμορφώθηκαν δηλώνοντας τα ακίνητα στο Μητρώο της ΑΑΔΕ και εμφάνισαν τα εισοδήματα που απέκτησαν με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων.
- Το 34% των ακινήτων χωρίς ΑΜΑ ή 17.612 ακίνητα αποβλήθηκαν από τις πλατφόρμες
Οι Ξενοδόχοι και η έκρηξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τη μελέτη «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις πόλεις και στους πολίτες» της Grant Thornton που παρουσιάστηκε πέρυσι σε ημερίδα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, στα 3,4 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι διαμορφώνεται ο τζίρος των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων που πραγματοποιούνται διαδικτυακά μέσα πλατφόρμας τύπου Airbnb, στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Σημειώνεται ότι το 2022 η τουριστική δαπάνη έφθασε τελικά τα 17,6 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι το 2016 τα ετήσια έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ (με 16 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), για να αυξηθούν το 2019 σε 2,96 δισ. ευρώ (με 21,8 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική που αποκτά η συγκεκριμένη αγορά.
Απώλειες εσόδων
Σε σχέση με τα δημόσια έσοδα, όπως αναφέρεται στη μελέτη, λόγω του τρόπου φορολόγησής της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καταγράφεται σημαντική απώλεια. Συγκεκριμένα, το 2016 εκτιμάται ότι στο ύψος των 160,6 εκατ. ευρώ ήταν τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο. Για το 2022, με την εν λόγω μελέτη, εκτιμάται ότι ανήλθαν στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται, δηλαδή, διπλασιασμός των καθαρών απωλειών ως προς τα δημόσια έσοδα κατά το διάστημα 2019-2022.
Airbnb: Σε ελεγκτικό κλοιό όσοι νοικιάζουν με βραχυχρόνιες μισθώσεις
