Έρπης ζωστήρας: Ο αναγκαίος εμβολιασμός για το νόσημα που αφορά τους άνω των 60

Αποτιμώντας τα θετικά της πανδημίας κορωνοϊού δεν μπορεί να μην αναφέρει κανείς πόσο συνέβαλε στο να γίνει αντιληπτή από όλους η αξία των εμβολιασμών όχι μόνο για τα παιδιά, που θεωρούνταν δεδομένη, αλλά και για τους ενήλικες. Η αξία του εμβολιασμού κατά την παιδική και ενήλικη ζωή έχει επαναπροσδιοριστεί, αλλάζοντας τη στάση μας και την αντίληψή μας σε ό,τι αφορά την πρόληψη και εξάλειψη λοιμωδών ασθενειών. Χάρη στον εμβολιασμό οι ενήλικες μπορούν να προστατευθούν από ασθένειες, να μειώσουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου ακόμη κι αν μολυνθούν αλλά και να περιορίσουν τις πιθανότητες μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων.

Καθώς διανύουμε την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών, αλλά και ενόψει της επόμενης που έχει κηρυχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμού, η ανάγκη θωράκισης της υγείας μας καθώς και τα οφέλη από την πιο απλή και ουσιαστική πράξη πρόληψης που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας, αποκτά ειδικό βάρος.

Ως ενήλικες γνωρίζουμε πλέον ότι, με βάση τουλάχιστον το προσδόκιμο ζωής, θα μακροημερεύσουμε. Όμως είναι σημαντικό να έχουμε και ποιοτική ζωή, να είμαστε υγιείς, να φροντίζουμε τον εαυτό μας, να παραμένουμε παραγωγικοί και ακμαίοι. Αν αναλογιστεί κάποιος ότι το 2030, τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω θα αποτελούν περισσότερο από το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή 1,4 δισεκατομμύρια, αντιλαμβάνεται την αξία του υγιούς πληθυσμού όπως και του «υγιούς» συστήματος περίθαλψης.

Η αξία του εμβολιασμού στην ενήλικο ζωή 

Όλα αυτά συνδέονται με τον εμβολιασμό, που μπορεί να μας προστατεύσει από σειρά νοσημάτων. Η εποχική γρίπη και ο πνευμονιόκοκκος είναι, για παράδειγμα, νοσήματα με σοβαρή επίπτωση στην υγεία των ενηλίκων και ο διαδεδομένος πια εμβολιασμός έναντι αυτών μπορεί να αποτρέψει τη σοβαρή νόσηση και τον θάνατο.

Εξίσου συχνό, αλλά όχι εποχικό, νόσημα είναι ο έρπης ζωστήρας: ένα σοβαρό, επώδυνο λοιμώδες νόσημα, που αφορά τους ενήλικες, ιδίως μέσης και τρίτης ηλικίας, που ωστόσο παραμένει χωρίς υψηλή εμβολιαστική κάλυψη, παρότι είναι διαθέσιμα εμβόλια.

Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία, πάνω από το 90% των ενηλίκων 50 ετών και άνω είναι φορείς του ιού που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα – πρόκειται για τον ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά και παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό.

Σε 1 στους 3 «ξυπνά» ο ιός 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε 1 στους 3 ενήλικες, ο ιός να επανενεργοποιείται, είτε λόγω φυσικής εξασθένησης των αμυντικών μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος με την πάροδο της ηλικίας, είτε λόγω ανοσοκαταστολής ως απόρροια κάποιας ασθένειες ή θεραπείας.

Ο έρπης ζωστήρας εκδηλώνεται στο άνω μέρος του σώματος, τον θώρακα, το λαιμό ή γύρω από το μάτι, με ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα που μετατρέπεται σε επώδυνες, γεμάτες υγρό φυσαλίδες οι οποίες σπάνε, σχηματίζουν κρούστα και επουλώνονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Το εξάνθημα συνοδεύεται από διαπεραστικό πόνο, που πολλές φορές είναι αφόρητος.

Άτοµα µε χρόνια νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το άσθμα, η χρόνια νεφρική νόσος, η κατάθλιψη και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο νόσησης.

Θεραπεία για το εξάνθημα και τον πόνο, όχι για τη νόσο 

Για τη διαχείριση της νόσου, ο θεράπων ιατρός συνταγογραφεί τα κατάλληλα θεραπευτικά σχήματα προκειμένου να αντιμετωπιστεί το δερματικό εξάνθημα και ο πόνος. Παρ’ όλα αυτά, το 30% των ασθενών με έρπητα ζωστήρα εμφανίζει μεθερπητική νευραλγία, δηλαδή μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο (διαρκεί από μερικούς μήνες έως και χρόνια), ο οποίος επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων, καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα αποτελεσματικές θεραπείες για την ανακούφιση τους.

Επίσης, μπορεί να εκδηλωθεί ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας. Αυτό συμβαίνει εάν ο ιός επανενεργοποιηθεί στο γάγγλιο του τρίδυμου νεύρου και μπορεί να οδηγήσει σε βαριές καταστάσεις, ακόμη και σε τύφλωση.

Θωράκιση έναντι του έρπητα ζωστήρα με τον εμβολιασμό 

Από το 2014, ο έρπης ζωστήρας μπορεί να προληφθεί χάρη στον έγκαιρο εμβολιασμό. Η αξία του εμβολιασμού για το νόσημα αυτό είναι πολύ μεγάλη, αφενός λόγω της συχνότητας του, αλλά και επειδή ο έρπητας ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Χορηγούνται φάρμακα μόνο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Το εφετινό Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων συστήνει συνολικά 12 εμβόλια στους ενηλίκους, μεταξύ των οποίων και εκείνο του έρπητα ζωστήρα. Όλα τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω καθώς και τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω μπορούν να λάβουν το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα.