Νόσος Αλτσχάιμερ: Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν η μνήμη αρχίζει να χάνεται – Τι παρατηρούν οι οικείοι

Τα προβλήματα μνήμης αποτελούν μια ένδειξη της πρώιμης γνωστικής εξασθένισης, που όμως είναι νωρίς να εντοπιστούν κλινικά. Εάν δεν αναγνωριστούν από το ίδιο άτομο, οι οικείοι του μπορούν να παίξουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη διάγνωση, σημειώνει νεότερη μελέτη, καθώς τα σημάδια επιβεβαιώνουν τις αλλαγές στον εγκέφαλο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Neurology, όσα άτομα αναφέρουν πρώιμα προβλήματα μνήμης, τα οποία εντοπίζονται και από τους συντρόφους τους ή γενικά την οικογένεια τους, έχουν υψηλότερα επίπεδα δεσμών Τau στον εγκέφαλο, ενός σημαντικού βιοδείκτη που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

«Η κατανόηση των πρώτων ενδείξεων της νόσου Αλτσχάιμερ είναι ακόμη πιο σημαντική τώρα που διατίθενται νέα φάρμακα που τροποποιούν τη νόσο», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Rebecca E. Amariglio, PhD, από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη. «Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι οι πρώιμες υποψίες για προβλήματα μνήμης τόσο από τους συμμετέχοντες όσο και από τους ανθρώπους που τους γνώριζαν καλά συνδέονταν με υψηλότερα επίπεδα δεσμών tau στον εγκέφαλο».

Για τη μελέτη τους, οι ερευνητές εξέτασαν 675 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας 72 ετών, οι οποίοι δεν παρουσίαζαν γνωστική εξασθένιση σύμφωνα με επίσημες εξετάσεις, όπως σαρώσεις εγκεφάλου. Από αυτή την ομάδα, το 60% είχε αυξημένα επίπεδα αμυλοειδούς, διέτρεχαν δηλαδή αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν γνωστική εξασθένηση λόγω της νόσου Αλτσχάιμερ, παρόλο που, κατά τη στιγμή της σάρωσης, ήταν γνωστικά φυσιολογικοί. Συνεπώς, οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν αν είχαν αυξημένα επίπεδα αμυλοειδούς.

Καθένας από τους συμμετέχοντες είχε και κάποιο κοντινό του πρόσωπο στη μελέτη – σύζυγο, παιδί ή φίλο- το οποίο συμπλήρωσε ένα ερωτηματολόγιο, προκειμένου να αξιολογηθεί η υποκειμενική γνωστική έκπτωση του συμμετέχοντα. Στο ερωτηματολόγιο, που συμπλήρωσαν και οι δύο, περιλαμβάνονταν ερωτήσεις όπως : «Σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, αισθάνεστε ότι η μνήμη σας έχει μειωθεί σημαντικά;» και «Σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, έχετε μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση των χρημάτων;». Οι βαθμολογίες των συμμετεχόντων και των οικείων τους καταγράφηκαν, με υψηλότερες βαθμολογίες να υποδηλώνουν περισσότερες αναφορές σχετικά με τα προβλήματα μνήμης.

Παράλληλα, οι επιστήμονες εξέτασαν τις εγκεφαλικές σαρώσεις για να εντοπίσουν τα επίπεδα των συμπλεγμάτων Τau. Όσο πιο μεγάλες είναι αυτές οι συγκεντρώσεις, τόσο και αυξάνεται ο κίνδυνος για τη νόσο Αλτσχάιμερ και βρίσκονται σε υψηλότερα επίπεδα στα άτομα με αυξημένες συγκεντρώσεις αμυλοειδούς.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι συμμετέχοντες με υψηλότερα επίπεδα δεσμών Τau στον εγκέφαλο σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία παραπόνων στο ερωτηματολόγιο μνήμης. Σε αντίστοιχα υψηλές τιμές βαθμολόγησαν και τα κοντινά τους πρόσωπα. Η συσχέτιση αυτή ήταν ισχυρότερη στους συμμετέχοντες που είχαν αυξημένα επίπεδα αμυλοειδών πλακών.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι το να ρωτάμε τους ηλικιωμένους που έχουν αυξημένους βιοδείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ για την υποκειμενική γνωστική έκπτωση μπορεί να είναι πολύτιμο για την έγκαιρη ανίχνευση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι προβλέπεται ότι οι θεραπείες που θα χορηγηθούν στην πιο πρώιμη διαγνώσιμη μορφή της νόσου θα είναι οι πιο αποτελεσματικές για την επιβράδυνση της νόσου» καταλήγει η Δρ Amariglio.