Πώς οι εναλλακτικές λύσεις βοηθούν στη μείωση του καπνίσματος τσιγάρων

Κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. Ακριβώς μία ημέρα πριν, η 30ή Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ατμίσματος. Η επίτευξη του στόχου μείωσης του καπνίσματος τσιγάρων προϋποθέτει, όπως αποδεικνύεται από μελέτες, μία ολιστική προσέγγιση που αναγνωρίζει τον ρόλο των εναλλακτικών προϊόντων καπνίσματος.

Παγκοσμίως, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι συνεχίζουν να καπνίζουν παρά τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με αυτό. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθούν αυτοί οι κίνδυνοι είναι είτε κάποιος να μην ξεκινήσει το κάπνισμα είτε να το σταματήσει. Ωστόσο, ρεαλιστικά, πολλοί είναι αυτοί που δεν θα το κόψουν, είτε γιατί δεν το επιθυμούν, είτε γιατί δεν τα καταφέρνουν.

Η μείωση της βλάβης του καπνού είναι μια πολιτική δημόσιας υγείας που ενθαρρύνει τους καπνιστές – οι οποίοι σε διαφορετική περίπτωση θα συνέχιζαν να καπνίζουν – να στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις δυνητικά μειωμένου κινδύνου. Όπως δείχνουν έρευνες, θα μπορούσε να επιτευχθεί σημαντική μείωση βλάβης εάν οι καπνιστές στραφούν αποκλειστικά σε εναλλακτικές λύσεις χωρίς καύση, όπως είναι το άτμισμα. Χαρακτηριστικά, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει αναφέρει: «Η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων αναμένεται να έχει χαμηλότερο κίνδυνο ασθένειας από το κάπνισμα».

Υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τον κίνδυνο των προϊόντων χωρίς καύση, σε σύγκριση με το κάπνισμα. Αυτό αποθαρρύνει πολλούς καπνιστές που δεν κόβουν το κάπνισμα να αλλάξουν τις καπνιστικές τους συνήθειες. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, τα προϊόντα νικοτίνης και τα προϊόντα χωρίς καύση έχουν δυνητικά μειωμένη βλαπτικότητα σε σύγκριση με το παραδοσιακό κάπνισμα τσιγάρων. Αυτό οφείλεται στο ότι οι τοξικές ουσίες που απελευθερώνονται από την καύση του καπνού είναι που προκαλούν τη βλάβη που σχετίζεται με το κάπνισμα.

Αναλυτικότερα, η νικοτίνη είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι επιλέγουν να καπνίζουν. Ωστόσο, ενώ η νικοτίνη είναι εθιστική, δεν είναι η κύρια αιτία ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Αντίθετα, η καύση του καπνού είναι που παράγει τοξικές ουσίες και προκαλεί βλάβες.

Παραδείγματα χωρών που μείωσαν το κάπνισμα τσιγάρων

Οι χώρες που αναγνώρισαν την ευκαιρία που προσφέρει η μείωση της βλάβης του καπνίσματος, εφαρμόζοντας κατάλληλους κανονισμούς και επιτρέποντας στους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές λύσεις, σημειώνουν εντυπωσιακή επιτυχία στη μείωση των ποσοστών καπνίσματος.

Ενδεικτικά, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία καταγράφουν από τα χαμηλότερα ποσοστά καπνίσματος, ενώ η Σουηδία βρίσκεται σε καλό δρόμο για να ανακηρυχθεί ως μία χώρα «ελεύθερη καπνίσματος», 16 χρόνια πριν από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει τεθεί για το 2040. Και αυτό λόγω μείωσης κατά 5% του καπνίσματος στον πληθυσμό. Η καλή αυτή πρακτική είναι αποτέλεσμα της ευρείας ευαισθητοποίησης, της διαθεσιμότητας και της χρήσης εναλλακτικών προϊόντων, όπως είναι οι συσκευές ατμίσματος και θέρμανσης καπνού.

Μάλιστα, η νέα έκθεση «No Smoke, Less Harm» που κυκλοφόρησε στη Στοκχόλμη από διεθνείς ειδικούς στον τομέα της υγείας, παρουσιάζει στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η Σουηδία μπορεί να υπερηφανεύεται για σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρά τα παρόμοια επίπεδα κατανάλωσης νικοτίνης.

Ειδικότερα, ενώ η κατανάλωση νικοτίνης στη Σουηδία αντικατοπτρίζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η χώρα καταγράφει 41% χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα που σχετίζεται με το κάπνισμα, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η αντίθεση αποδίδεται στην ευρεία υιοθέτηση της Σουηδίας προϊόντων νικοτίνης χωρίς καύση, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Τα προληπτικά μέτρα της Σουηδίας στην εκπαίδευση, στη δημόσια υγεία και στα ρυθμιστικά πλαίσια έχουν ενθαρρύνει τη μετάβαση σε αυτές τις εναλλακτικές λύσεις, επηρεάζοντας σημαντικά τα αποτελέσματα της δημόσιας υγείας. Η έκθεση επισημαίνει ότι η υιοθέτηση παρόμοιων στρατηγικών μείωσης της βλάβης θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας και για άλλα έθνη που προσπαθούν να μειώσουν τις επιπτώσεις του καπνού στην υγεία.