Φάρμακα – Ελλείψεις: Γιατί δεν «γεμίζουν» τα ράφια στα ιδιωτικά και τα νοσοκομειακά φαρμακεία

Με το βλέμμα στραμμένο στο Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) που έχει την ευθύνη να ερευνήσει την ευρωπαϊκή αγορά και να παραγγείλει ποσότητες φαρμάκων που λείπουν από την ελληνική αγορά και στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) που δρομολογεί τη διαδικασία μετά την έκτακτη εισαγωγή των φαρμάκων, βρίσκονται οι φαρμακοποιοί στα ιδιωτικά και τα νοσοκομειακά φαρμακεία της χώρας.

Σύμφωνα με πηγές από τους δύο αρμόδιους φορείς, η κάλυψη σε σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη, θα ομαλοποιηθεί σταδιακά τις επόμενες ημέρες καθώς έχουν γίνει οι παραγγελίες και οι πρώτες παραλαβές. Πρώτα θα ξεκινήσει η τροφοδοσία σε ηπαρίνη και η φουροσεμίδη, που βρίσκονται σταθερά τους τελευταίους μήνες στον κατάλογο των μόνιμων φαρμάκων που αναζητεί το ΙΦΕΤ σε άλλες αγορές. Εκτιμάται αρμοδίως ότι με τις ποσότητες που εισήχθησαν, θα καλυφθούν οι ανάγκες για τουλάχιστον δύο μήνες.

Η ηπαρίνη χορηγείται ενέσιμα για την πρόληψη και θεραπεία φλεβικών θρομβώσεων και πνευμονικής εμβολής, αποτελώντας σημαντικό φάρμακο στη νοσοκομειακή καθημερινότητα. Εκτός από τις έκτακτες εισαγωγές μέσω ΙΦΕΤ το υπουργείο Υγείας έχει δρομολογήσει τον κλειστό προϋπολογισμό για την αποζημίωση τους και η αρμόδια επιτροπή έχει καλέσει για διαπραγμάτευση της τιμής τις εταιρείες (Βιανέξ, Leo, Sanofi, Viatris και ITF) που διαθέτουν τα σχετικά σκευάσματα.

Αναλόγως η ενέσιμη φουροσεμίδη (διουρητικό φάρμακο) χορηγείται σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας, ιδίως σε νοσηλευόμενους σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και Εμφραγμάτων. Κενά καταγράφονται και σε φθηνά ογκολογικά φάρμακα, σε γ- σφαιρίνες αλλά και σε αντιυπερτασικά, τα οποία ωστόσο, μπορούν σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς του ΕΣΥ να υποκατασταθούν. Οι ελλείψεις προκαλούν σοβαρές δυσλειτουργίες στα νοσηλευτικά ιδρύματα, με τους φαρμακοποιούς να δίνουν συνεχή αγώνα για να εξασφαλίσουν την ελάχιστη αναγκαία ποσότητα για την κάλυψη των αναγκών των νοσηλευομένων. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται ατύπως μια προτεραιοποίηση των περιστατικών με βάση τις διαθέσιμες ποσότητες και τις εναλλακτικές της δραστικής ουσίας σε άλλες φαρμακοτεχνικές μορφές, πχ χάπι διουρητικό αντί για ενέσιμο διουρητικό.

Γιατί λείπουν φθηνά σκευάσματα από τα ιδιωτικά φαρμακεία

Την ίδια στιγμή, οι ελλείψεις γίνονται αισθητές και στα ιδιωτικά φαρμακεία, με τους φαρμακοποιούς αλλά και τους πολίτες να συμμετέχουν χωρίς τη θέλησή τους σε ένα κυνήγι εξασφάλισης του αναγκαίου κάθε φορά φαρμάκου. Παρότι έχει παρέλθει η χειμερινή περίοδος με τις ιώσεις, κλασικά αντιβιοτικά, όπως αμοξικιλλίνη, κεφουροξίμη και κλαριθρομυκίνη, βρίσκονται σε έλλειψη. Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής αναφέρει επίσης ελλείψεις σε φάρμακα για τη νόσο Πάρκινσον, σε καρδιολογικά σκευάσματα, αντιβηχικά κ.α.

Μάλιστα, όσο πιο φθηνό είναι το φάρμακο, τόσο μεγαλώνουν οι πιθανότητες να μην είναι διαθέσιμο. Με δεδομένο το πρόβλημα και το ενδεχόμενο ενός…τσουνάμι ελλείψεων σε φθηνά φάρμακα, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) εξέδωσε ανακοίνωση, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο απόσυρσης φθηνών σκευασμάτων από την εγχώρια αγορά και ζητώντας από το υπουργείο Υγείας τη λήψη μέτρων. «Παρατηρείται ολοένα και συχνότερα το φαινόμενο, φαρμακευτικά σκευάσματα χαμηλού κόστους να αποσύρονται από την αγορά φαρμάκου, όπως για παράδειγμα πρόσφατα συμβαίνει με το σκεύασμα prezolon tabl 5mg που έχει λιανική τιμή 1 ευρώ και η κυκλοφορία του σταματά μετά από αίτημα της εταιρείας που το παράγει, επειδή δεν παρουσιάζει πλέον ουσιαστικό εμπορικό και οικονομικό ενδιαφέρον για την εταιρεία» τονίζει σε ανακοίνωσή του ο ΠΦΣ.

Το φαινόμενο αυτό αφορά αρκετά φάρμακα αντίστοιχης χαμηλής τιμής, τα οποία όμως παραμένουν πολύτιμα και αναντικατάστατα για τους ασθενείς που τα λαμβάνουν. «Είναι βέβαιο ότι εφόσον και αυτά αποσυρθούν, είτε θα υποκατασταθούν στη συνταγογράφηση από ακριβότερα σκευάσματα και θεραπείες, είτε θα αναγκαστεί η κρατική φαρμακαποθήκη ΙΦΕΤ να εισάγει τα σκευάσματα της ίδιας δραστικής ουσίας από το εξωτερικό με πολλαπλάσια τιμή, επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και την τσέπη των ασθενών, καθώς αυξάνεται η συμμετοχή την οποία καταβάλουν λόγω της αύξησης της τιμής. Με τη λήψη άμεσων μέτρων στήριξης της λιανικής τιμής των φαρμάκων αυτών και τη διαμόρφωση κατάλληλης πολιτικής στο χώρο του φαρμάκου, θα μπορέσει να αποτραπεί το φαινόμενο της απόσυρσης από την αγορά, φαρμάκων των οποίων η τιμή κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ώστε να προστατευθεί η κυκλοφορία τους για λόγους δημόσιας υγείας και να συνεχισθεί η απρόσκοπτη διάθεσή τους στους ασθενείς που τα έχουν ανάγκη» καταλήγει ο ΠΦΣ.

Ο υπουργός Υγείας, κ. Θάνος Πλεύρης έχει αναφέρει, ότι προκειμένου κάποια σημαντικά φάρμακα με χαμηλή τιμή να φύγουν από την ελληνική αγορά εφόσον είναι ζημιογόνος για τις εταιρίες η διάθεση και διακίνησή τους, θα μπορούσε να δοθεί στις φαρμακευτικές η δυνατότητα αιτήσεων για αύξηση τιμής. Βεβαίως, μια ευρεία αύξηση τιμών στα πολλά φθηνά σκευάσματα που διακινούνται δεν…συνάδει με την προεκλογική περίοδο που διανύουμε. Κατά πληροφορίες, το υπουργείο Υγείας προσανατολίζεται σε μία μέση λύση ώστε σε ιδιαίτερα εξαιρετικές περιπτώσεις να επιτρέπεται η αύξηση της τιμής, της τάξεως μερικά λεπτά του ευρώ.

Οι αιτίες των ελλείψεων

Οι ελλείψεις δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα. Από τον περασμένο Νοέμβριο πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρέθηκαν αντιμέτωπες με σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων, όπως είναι τα αντιβιοτικά, τα θρομβολυτικά, οι ινσουλίνες, και σε μικρότερο βαθμό, τα αντιπυρετικά και παυσίπονα.
Οι αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της υγειονομικής και στη συνέχεια της ενεργειακής κρίσης επηρέασαν την Ευρώπη, ενώ επιπλέον παράγοντας «αποσταθεροποίησης» αποτέλεσε η «εξάρτηση» των παραγωγικών μονάδων της ευρωπαϊκής φαρμακοβιομηχανίας σε πρώτες ύλες από χώρες της Ασίας.

Στην Ελλάδα, εκτός των παραπάνω λόγων, για τις ελλείψεις υποδεικνύονται ως προβληματικός παράγοντας και οι παράλληλες εξαγωγές. «Οι εταιρείες ήδη μας ενημερώνουν ότι για διαφόρους λόγους αδυνατούν να εφοδιάσουν την αγορά με τα απαραίτητα φάρμακα. Οι συνεχιζόμενες παράλληλες εξαγωγές εντείνουν περισσότερο το πρόβλημα, ενώ ταυτόχρονα φάρμακα με αποφάσεις των εταιρειών, αποσύρονται από την Ελληνική αγορά» αναφέρει ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής.

Οι εκπρόσωποι των φαρμακαποθηκών, από την πλευρά τους, υποδεικνύουν ως δυσχερείς και προβληματικούς παράγοντες της κατάστασης που διαμορφώνεται με τις ελλείψεις φαρμάκων, το θέμα της «εξάρτησης» της φαρμακοβιομηχανίας από τις πρώτες ύλες της Ασίας και τις χαμηλές τιμές των φαρμάκων στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ που συγκεντρώνουν πιο εύκολα τον όγκο των σκευασμάτων λόγω ανταγωνιστικών τιμών.