Γιατί πρέπει να ενταχθεί το μάθημα της Ψυχολογίας στα σχολεία;

— Τα φαινόμενα βίαιων συμπεριφορών ανάμεσα στους νέους όχι μόνο αυξάνονται αλλά παίρνουν και ακραία μορφή. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Όσο εξελίσσεται η κοινωνία τόσο περισσότερο προκύπτουν παράγοντες που προκαλούν τη βίαιη συμπεριφορά των νέων. Αυτό οφείλεται στο ότι οι γονείς, επειδή δουλεύουν πολλές ώρες, δεν ασκούν επαρκή έλεγχο και δεν θέτουν όρια στα παιδιά, τα οποία ασχολούνται υπερβολικά με το διαδίκτυο, δέχονται την επίδραση αρνητικών προτύπων. Ένα ακόμα βασικός λόγος είναι η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας των γονιών με τα παιδιά.

Σίγουρα για πολλά παιδιά η βία αποτελεί εργαλείο επιβολής και επιτυχίας. Στην εφηβεία οι φίλοι και γενικότερα ο φιλικός κύκλος παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο.

— Υπάρχουν λύσεις; 
Σίγουρα υπάρχουν λύσεις που μπορούν να εφαρμόσουν οι γονείς αλλά και το κράτος. Οι γονείς πρέπει από νωρίς να ενημερώνονται πάνω σε θέματα ψυχολογίας και ανάπτυξης των παιδιών ώστε να γνωρίζουν τι περίπου θα αντιμετωπίσουν καθώς θα μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Επίσης, πρέπει να βάζουν όρια από μικρή ηλικία και όχι όταν διογκώνονται τα προβλήματα, συνήθως στην εφηβεία. Η επικοινωνία στο πλαίσιο της οικογένειας είναι εξίσου σημαντική ώστε το παιδί να βοηθηθεί όχι μόνο στο θέμα της βίας αλλά και σε οτιδήποτε άλλο προκύψει. Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται από τους γονείς ώστε να συζητάνε για τα φαινόμενα βίας και να γνωρίζουν τους τρόπους προστασίας.

— Και όσον αφορά την πολιτεία;
Θεωρώ ότι είναι επείγουσα ανάγκη η ένταξη στα σχολεία του μαθήματος της Ψυχολογίας σε συνδυασμό με εργαστήρια τα οποία, μέσα από παιχνίδια ρόλων, θα βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα τι προκαλεί τη βία, ποια είναι η ψυχολογία του θύματος και του θύτη και πώς θα πρέπει να αντιδρούν σε αντίστοιχη περίπτωση. Η ενημέρωση των γονιών σχετικά με θέματα βίας είναι σημαντική ώστε να προλαμβάνουν ή να αναγνωρίζουν τη διαφορετική συμπεριφορά των παιδιών.

— Συμφωνείτε ότι πολλά παιδία βλέπουν τη βία ως ένα εργαλείο επιβολής και επιτυχίας στον κύκλο τους;
Σίγουρα για πολλά παιδιά η βία αποτελεί εργαλείο επιβολής και επιτυχίας. Στην εφηβεία οι φίλοι και γενικότερα ο φιλικός κύκλος παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο. Οι έφηβοι επιδιώκουν να ανήκουν σε έναν κύκλο, να είναι αποδεκτοί και φυσικά να έχουν την εύνοια του «αρχηγού» ή να είναι οι ίδιοι «αρχηγοί». Συχνά οι «δυνατοί» και οι «αρχηγοί» ασκούν βία είτε στον κύκλο τους είτε σε άλλους, εκτός κύκλου, ώστε να δείξουν τη δύναμή τους. Ο φόβος που προκαλούν επιβεβαιώνει τη «σημαντικότητά» τους.

— Ποιος ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;
Είναι σημαντικός. Βλέπουμε ότι η αλόγιστη χρήση, ήδη από μικρές ηλικίες, δίνει στα παιδιά μεγάλο όγκο πληροφοριών που δεν έχουν τη δυνατότητα να ερμηνεύσουν σωστά λόγω ηλικίας και της έλλειψης εμπειριών. Επιπλέον, τα διαδικτυακά παιχνίδια με θέμα τη βία αποτελούν ισχυρό πρότυπο, το οποίο συχνά τα παιδιά ακολουθούν.

— Το bullying εντός και εκτός σχολείου έχει εξελιχθεί σε μάστιγα. Πώς μπορεί ο γονιός να διακρίνει τα σημάδια και γιατί συνήθως τα παιδιά δεν μιλούν;
Θα ξεκινήσω από το δεύτερο. Ο λόγος που τα παιδιά δεν μιλούν είναι ο φόβος και οι ενοχές ότι με κάποιον τρόπο έχουν προκαλέσει όλο αυτό που συμβαίνει. Το παιδί δίνει την παραπάνω ερμηνεία λόγω απειρίας και ελλιπούς ενημέρωσης από την οικογένεια για θέματα bullying. Είναι προτιμότερο οι γονείς να συζητούν αυτό το θέμα προτού συμβεί –και ας μη συμβεί– παρά μετά.

Όσον αφορά τα σημάδια του bullying που μπορούν να προσέξουν οι γονείς, είναι διάφορα. Μπορεί το παιδί να βρίσκει διάφορες προφάσεις για να μην πάει στο σχολείο ή στις δραστηριότητές του, να λέει ότι έχασε τα χρήματα και το κινητό του, να έχει ψυχοσωματικά προβλήματα, κακή διάθεση και να είναι προβληματισμένο, να ζητάει από τους γονείς περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι συνήθως, να έχει χτυπήσει και να ισχυρίζεται ότι συνέβη κάποιο ατύχημα, να είναι τα ρούχα του και η σχολικά τσάντα σκισμένα.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.