Πείθοντας φίλους και γνωστούς να μιλήσουν ανοιχτά για την σχέση τους με το πορνό και τους τρόπους με τους οποίους τους διεγείρει, η συγγραφέας Polly Barton συγκέντρωσε το υλικό για το βιβλίο της Porn: An Oral History («Πορνό: μια προφορική – ή στοματική αν θέλουμε να διατηρήσουμε το λογοπαίγνιο που υπονοείται στον αγγλικό τίτλο – ιστορία») που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες. Προηγουμένως έγραψε για την εμπειρία της αυτή σ’ ένα άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στους New York Times:
ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ στη Βρετανία, δεχόμουν εντελώς διαφορετικά μηνύματα για το πορνό: Το πορνό εξυπηρετούσε μια θεμελιώδη ανθρώπινη ανάγκη. Το πορνό εκθείαζε την σεξουαλική βία κατά των γυναικών. Το πορνό ενθάρρυνε τον σεξουαλικό πειραματισμό και την ερωτική δημιουργικότητα. Το πορνό ήταν κακόγουστο, ρατσιστικό και μισογυνικό. Ποτέ δεν είχα καταφέρει να συμψηφίσω αυτές τις απόψεις. Ήξερα ότι υπήρχε, φαινομενικά, το καλό πορνό και το κακό πορνό, αλλά δεν ήμουν πραγματικά σίγουρη για το πού βρισκόταν η διαφορά μεταξύ των δύο, και ποτέ δεν είχα κάνει μια σωστή, ειλικρινή συζήτηση για όλα αυτά. Με κανέναν.
Το να μη μιλάμε για κάτι, μπορεί με την πάροδο του χρόνου μπορεί να καλλιεργήσει μια αμυντική στάση μέσα στην οποία ανθίζει η ντροπή.
Όσο μεγάλωνα, τόσο περισσότερο το πορνό γινόταν κάτι για το οποίο δεν ένιωθα άνετα να μιλάω. Είχα ένα προαίσθημα ότι δεν ήμουν η μόνη που βρισκόταν σε αυτή τη θέση. Ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που ευχαρίστως θα μιλούσαν δημόσια για την πορνογραφία και τον αυνανισμό σε οποιοδήποτε φόρουμ, αλλά από τις αναλαμπές δυσφορίας που διέκρινα στα μάτια των γύρω μου όταν το θέμα ερχόταν έστω και επιφανειακά κατά τη διάρκεια χαλαρών συζητήσεων με συναδέλφους ή ποτών με φίλους, οι περισσότεροι άνθρωποι που συναντούσα δεν ανήκαν σ’ αυτή την κατηγορία.
Η σιωπή γύρω από το θέμα μου φαινόταν καταπιεστική, επιβεβλημένη. Ήθελα να κατανοήσω τον ρόλο που καταλαμβάνει το πορνό στη ζωή των φυσιολογικών ανθρώπων και για να το κάνω αυτό, θα έπρεπε να μιλήσω όχι με άτομα της βιομηχανίας του πορνό, πανεπιστημιακούς ή άλλους ειδικούς, αλλά με απλούς ανθρώπους, αδαείς όπως εγώ. Θα έπρεπε να τους ρωτήσω αν και πώς το «καταναλώνουν» και τι σκέφτονται γι’ αυτό.
Στη διάρκεια ενός έτους μίλησα με 19 ανθρώπους για το θέμα. Το δείγμα μοιάζει μικρό και αποτελείται από όσους και όσες ανταποκρίθηκαν σε ένα email που έστειλα ευρέως σε φίλους και γνωστούς, οι συνομιλητές μου ωστόσο περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα ηλικιών, φύλων, σεξουαλικών ταυτοτήτων και εθνοτήτων, με διαφορετικά συναισθήματα για το πορνό που κυμαίνονταν από συγκρατημένη αισιοδοξία μέχρι απελπισία.
Θα έλεγα ψέματα αν ισχυριζόμουν ότι δεν ήταν άβολο, ειδικά στην αρχή. Αλλά μαζί με το άγχος ήρθε και ένα είδος ευφορίας: οι συζητήσεις ήταν ωμές και διαφορετικές, κάπως σαν να ήσουν ξανά έφηβος και να μιλούσες για πρώτη φορά για πράγματα που πραγματικά σε ενδιέφεραν, αλλά δεν ήξερες πώς να μιλήσεις γι’ αυτά.
Και μόλις δημιουργήθηκε η δυναμική, άρχισαν να ξεχειλίζουν οι συναρπαστικές λεπτομέρειες της ζωής των ανθρώπων: Υπήρχε η νέα μητέρα που έβλεπε πορνό και προσευχόταν να μη χτυπήσει το μόνιτορ του μωρού – μια συνήθεια που κρατούσε κρυφή από τον σύζυγό της. Υπήρχε ο άνδρας που δεν είχε δει πορνό μέχρι τα 37 του χρόνια και μετά αναπλήρωσε με έναν 24ωρο μαραθώνιο ή εκείνος που μου αφηγήθηκε ιστορίες για τους ανθρώπους που έβλεπαν πορνό στους υπολογιστές της δημόσιας βιβλιοθήκης όπου εργαζόταν. Υπήρχε η γυναίκα που επισκεπτόταν ένα εικονικό στριπτιτζάδικο ή ο άνδρας που παλιότερα αυτοπροσδιοριζόταν ως εθισμένος στο πορνό, τώρα όμως αναρωτιόταν αν έχει νόημα ή χρησιμότητα αυτός ο όρος.
Μιλήσαμε για το τι σημαίνει για εμάς «καλό» και «κακό» πορνό. Οι περισσότεροι από τους συνομιλητές μου μπορούσαν εύκολα να εκφράσουν τι σήμαινε γι’ αυτούς το «καλό πορνό» με την έννοια της διέγερσης – «το καλό πορνό δεν διαρκεί περισσότερο από 20 λεπτά», «θέλω τη λαμπερή φαντασίωση», «χρειάζομαι μια ιστορία για να αυνανιστώ», το πορνό που δείχνει μια γνήσια και όχι προσποιητή διέγερση ή που έτσι μοιάζει τουλάχιστον, το «ηθικό» πορνό όπου ο θεατής μπορούσε να είναι σίγουρος ότι είχε ανέβει συναινετικά σε μια πλατφόρμα, με ηθοποιούς που είχαν καλές συνθήκες εργασίας.
Συζητήσαμε επίσης για τους τρόπους με τους οποίους το πορνό μπαίνει στις σχέσεις μας, είτε θετικά, βοηθώντας μας να εντοπίσουμε τι ακριβώς θέλουμε στο σεξ, είτε αρνητικά, όταν νιώθουμε ότι μας εξαναγκάζει να ακολουθήσουμε τα ίδια τετριμμένα σενάρια και να υποδυθούμε τους ίδιους στερεοτυπικούς ρόλους.
Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, οι συμμετέχοντες τόνιζαν συχνά πόσο απελευθερωτικό ή απλά διασκεδαστικό ήταν να μιλάμε για αυτά τα πράγματα, και πράγματι ήταν. Αρκετοί από αυτούς επικοινώνησαν μαζί μου αργότερα για να μου πουν ότι η εμπειρία του να ξεπεράσουν μαζί μου το «άβολο» στάδιο τους επέτρεψε να θίξουν το θέμα με τους συντρόφους τους. Μετά από αυτές τις συζητήσεις ένιωσαν σαν να έφυγε ένα βάρος από πάνω τους, μου είπαν. Σα να άνοιξε κάτι στις σχέσεις τους. Τους ήταν δύσκολο να εξηγήσουν τι ακριβώς, σίγουρα ένιωθαν καλύτερα. Πλέον μιλούσαν περισσότερο για το σεξ. Ένιωθαν πιο κοντά.
Αυτό που ξεκάθαρα συνειδητοποίησα είναι ότι το να μη μιλάμε για κάτι, μπορεί με την πάροδο του χρόνου μπορεί να καλλιεργήσει μια αμυντική στάση μέσα στην οποία ανθίζει η ντροπή. Ακόμα κι αν δεν έχουμε κανένα λόγο να ντρεπόμαστε. Ασχέτως με το περιεχόμενό της, η εξομολόγηση μπορεί να φέρει ανακούφιση. Θα έπρεπε να μιλάμε περισσότερο για το πορνό. Όσο κι αν φαίνεται αυστηρά ιδιωτικό ζήτημα, καλώς ή κακώς, το πορνό δεν είναι κάτι με το οποίο αλληλεπιδρούμε αποκλειστικά ως άτομα. Εισέρχεται βαθιά στις σχέσεις μας, μας διαμορφώνει. Μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε παθητικά με σιωπή, ή μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε – πραγματικά να μιλάμε – και να δούμε πού μπορούμε να καταλήξουμε.
Με στοιχεία από τους The New York Times.
https://www.lifo.gr/articles/miliste-gia-porno-giati-hanomaste
