Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών δημιουργεί Κέντρο Αριστείας για τον καρκίνο

—Ποιος είναι ο ρόλος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών; 
Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), το δεύτερο ιστορικά ερευνητικό ίδρυμα της χώρας, ξεχωρίζει σε εθνικό επίπεδο ως το μοναδικό που συνδυάζει την ευρείας κλίμακας έρευνα στις ανθρωπιστικές επιστήμες με τις φυσικές επιστήμες και αυτές της ζωής. Έχουμε θέσει ως στόχο το εν λόγω τρίπτυχο να συμβάλει στη μελέτη, ερμηνεία και αξιοποίηση των μηχανισμών αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο περιβάλλον, την υγεία και την κοινωνία με σκοπό την αποτελεσματική επίλυση των ζητημάτων που σχετίζονται με αυτούς τους τρεις καταλυτικούς για τη βιώσιμη ανάπτυξη πυλώνες, προωθώντας την καινοτομία για τη βέλτιστη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Με γνώμονα την πλούσια ιστορική έρευνα που εκπονείται εδώ και δεκαετίες στο ΕΙΕ, επιδιώκουμε καθημερινά να αξιοποιούμε όλα τα καινοτόμα εργαλεία που προκύπτουν από τα εργαστήρια των Θετικών Ινστιτούτων του και μας επιτρέπουν να ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες προκλήσεις, υγειονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές. Παράλληλα, εργαζόμαστε συστηματικά στον τομέα της εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ανάδειξης των νέων επιστημόνων και ερευνητών/-τριών, προς την κατεύθυνση της διασφάλισης ίσων ευκαιριών και συμπεριληπτικότητας στον τομέα της έρευνας.

Η δημιουργία του Κέντρου Αριστείας έχει ως επίκεντρο την ανάπτυξη προηγμένων οργανικών υλικών και καινοτόμων προσεγγίσεων για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και την ανάπτυξη βιοηλεκτρονικών εφαρμογών.

— Ποια επιστημονικά πεδία έχει στην εποπτεία του;
Καταρχάς, τη Χημεία. Το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας κάνει έρευνα αιχμής για τη σύνθεση/ανάπτυξη και τον χαρακτηρισμό νέων υλικών και φωτονικών νανοδομών, καθώς και υπολογιστικές εγκαταστάσεις υψηλού επιπέδου για την προσομοίωση της δομής και της κίνησης ατόμων και μορίων και για μελέτες υπολογιστικής κβαντομηχανικής μοντελοποίησης. Επίσης, το ΕΙΕ είναι το μοναδικό ελληνικό ερευνητικό κέντρο με αντικείμενο τη Χημική Βιολογία για την αναγνώριση βιολογικών στόχων, βιολογική αξιολόγηση βιοδραστικών παραγόντων και ανακάλυψη βιοδεικτών. Παράλληλα διαθέτει μεγάλο δίκτυο συνεργασιών με άλλους επιστημονικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων όλων των ερευνητικών κέντρων και τεχνολογικών φορέων της χώρας, των πανεπιστημίων μας αλλά και φορέων όπως ο ΕΦΕΤ, το Γενικό Χημείο του Κράτους και οι περιφέρειες (για παράδειγμα, συμμετέχει στην Επιστημονική Επιτροπή της περιφέρειας Θεσσαλίας για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας και στην Επιτροπή για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της περιφέρειας Αττικής), ενώ έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με ιδιωτικούς και δημόσιους ελληνικούς και διεθνείς φορείς για την προώθηση της καινοτομίας. 

— Ποιο είναι τα σημαντικότερα εν εξελίξει πρότζεκτ;
Η δημιουργία του Κέντρου Αριστείας με επίκεντρο την ανάπτυξη προηγμένων οργανικών υλικών και καινοτόμων προσεγγίσεων για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και την ανάπτυξη βιοηλεκτρονικών εφαρμογών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», το ΠΔΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την ενεργειακή και συνολική αναβάθμιση των ερευνητικών και κτιριακών υποδομών του ΕΙΕ, την αγορά υπερσύγχρονου εξοπλισμού, όπως είναι τα τελευταίας γενιάς ηλεκτρονικά κρυογενικά μικροσκόπια, που αποτελούν εξοπλισμό αιχμής μοναδικό στη χώρα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών αιχμής για την εξατομικευμένη προσέγγιση του καρκίνου και άλλων ασθενειών. Μέσω του εν λόγω έργου το ΕΙΕ θα αναπτύξει τεχνογνωσία και θα εφαρμόσει νέες ερευνητικές προσεγγίσεις σε πεδία υψηλής προτεραιότητας τόσο για την ερευνητική κοινότητα όσο και για την ελληνική κοινωνία.

Το Κέντρο Αριστείας του ΕΙΕ έρχεται να λειτουργήσει ως όχημα για την περαιτέρω ανάπτυξη του Ολοκληρωμένου Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο στην Αθήνα (Athens Comprehensive Cancer Center), ενός σημαντικού στρατηγικού στόχου του ΕΙΕ στο πλαίσιο του οποίου έχει αναπτυχθεί από το 2016 ένα ισχυρό δίκτυο συνεργασίας ανάμεσα σε εργαστήρια ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων και νοσοκομείων σε όλο το κέντρο της Αθήνας, με τη συμβολή εταιρειών της φαρμακευτικής βιομηχανίας, της βιοτεχνολογίας, της διαγνωστικής και της βιοπληροφορικής. Στο πλαίσιο των δράσεων του ΕΙΕ για την υγεία πρέπει να αναφερθεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα JANE με στόχο τη δημιουργία και λειτουργία ενός δικτύου αριστείας για την καταπολέμηση του καρκίνου. Το ΕΙΕ είναι ο εθνικός κόμβος για το έργο αυτό που εμπλέκει όλους τους σχετικούς επιστημονικούς φορείς της χώρας.