Poppers: Τι πρέπει να προσέχετε όταν τα χρησιμοποιείτε

Αν είστε γκέι, το πιθανότερο είναι ότι ξέρετε τι είναι τα poppers.

Η δημοτικότητά του στους κόλπους της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας το έχει καταστήσει αφενός ένα πολιτιστικό φαινόμενο, αφετέρου ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό. Από την επαναλαμβανόμενη αναφορά σε αυτά στην ιστορική τηλεοπτική σειρά «Queer as Folk» μέχρι την έντονη παρουσία τους σε εκδηλώσεις Pride και στα γκέι κλαμπ, τα poppers είναι απολύτως ενσωματωμένα στους queer χώρους.

Ωστόσο, παρά τις τόσο συχνές αναφορές, λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν τι ακριβώς είναι τα poppers ή πώς παρασκευάζονται. «Poppers» είναι η κοινή ονομασία για μια ομάδα χημικών εισπνεόμενων ουσιών που ονομάζονται νιτρώδη αλκύλια. Συχνά περιέχουν συγκεκριμένο νιτρώδες αμύλιο –που συχνά αναφέρεται λανθασμένα ως νιτρικό αμύλιο–, αλλά διάφοροι κατασκευαστές χρησιμοποιούν διαφορετικούς υποτύπους νιτρώδους αλκυλίου στα σκευάσματά τους.

Στη διεθνή queer κοινότητα τα poppers είναι γνωστά για τη χρήση τους κατά τη διάρκεια του σεξ. Οι αναθυμιάσεις τους μπορούν να χαλαρώσουν τον λείο μυϊκό ιστό, συμπεριλαμβανομένων των μυών που βρίσκονται στον κόλπο και τον πρωκτό, καθιστώντας το πρωκτικό σεξ ευκολότερο και, για ορισμένους, πιο ευχάριστο.

Ενώ τα poppers ενέχουν χαμηλό κίνδυνο εξάρτησης και εθισμού, μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από ατυχείς παρενέργειες, όπως χημικά εγκαύματα στο δέρμα και βλάβες στα μάτια, και όποιος τα χρησιμοποιεί θα πρέπει να φροντίσει να μην αγγίζει, πίνει και καταπίνει ποτέ νιτρώδες αμύλιο. Μόνο να το μυρίζει! 

Η χρήση των poppers προσφέρει επίσης μια διέγερση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ευφορία και ένα ελαφρύ αίσθημα ζαλάδας. Δεν είναι ασυνήθιστο να τα βλέπεις να μοιράζονται στα κλαμπ ή σε συναυλίες με αυτόν και μόνο τον σκοπό.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα ναρκωτικό που αποτελεί μια κατηγορία από μόνο του. Είναι σχετικά ασφαλές στη χρήση (με σημαντικές εξαιρέσεις στις οποίες αναφερόμαστε παρακάτω), δεν προκαλεί εθισμό, είναι σχεδόν νόμιμο και παράγεται από τη «γκρίζα» ζώνη κατασκευαστών, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τι ακριβώς περιέχει.

Αν αναρωτηθήκατε ποτέ τι είναι τα poppers, πώς να τα χρησιμοποιήσετε ή πόσο ασφαλή είναι, ακολουθεί ένας πλήρης οδηγός.

Περί τίνος πρόκειται;

Τα poppers είναι μια χημική εισπνεόμενη ουσία που ανήκει στην κατηγορία των αλκυλονιτρωδών, μια ομάδα χημικών ουσιών που έχουν χαμηλό σημείο βρασμού. Όπως εξηγεί ο δρ. Will DeWitt, κλινικός διευθυντής της πρωκτικής υγείας στο Κοινοτικό Κέντρο Υγείας Callen-Lorde, αυτό σημαίνει ότι τα poppers παράγουν ατμούς σε θερμοκρασία δωματίου. Και συμπλήρωσε: «Λειτουργούν προκαλώντας άμεση απελευθέρωση μονοξειδίου του αζώτου, το οποίο δρα ως ισχυρό χαλαρωτικό των λείων μυών και αγγειοδιασταλτικό, προκαλώντας απότομη και άμεση πτώση της αρτηριακής πίεσης και αντίστοιχη αύξηση του καρδιακού ρυθμού».

Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι όταν εισπνέετε poppers, θα αρχίσετε να αισθάνεστε ζέστη, ζαλάδα και ευφορία. Ο καρδιακός σας ρυθμός θα αυξηθεί, η αρτηριακή σας πίεση θα πέσει και τα αιμοφόρα αγγεία σας θα διασταλούν. Ωστόσο, αυτή η επίδραση είναι μάλλον βραχύβια, καθώς υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά.

Ο DeWitt δήλωσε επίσης ότι η χημική σύνθεση των διαφόρων poppers ποικίλλει. Οι κατασκευαστές αναγράφουν διαφορετικά συστατικά, όπως νιτρώδες αλκύλιο, νιτρώδες αμύλιο ή νιτρώδες πεντύλιο (εξαιτίας του κατά κάποιον τρόπο νόμιμου καθεστώτος τους, πολλά άλλα συστατικά δεν αναγράφονται καθόλου). Οι φόρμουλες με βάση το νιτρώδες αμύλιο θεωρούνται «OG poppers».

Ορισμένες μάρκες άρχισαν γύρω στο 2017 να μεταβαίνουν από το ισοβουτύλιο στο νιτρικό ισοπροπύλιο. Ο DeWitt λέει ότι η αλλαγή αυτή προκάλεσε διαμάχη σχετικά με το αν τα poppers που περιείχαν νιτρικό ισοπροπύλιο είναι ασφαλή ή όχι. Μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Eye» κατέληγε ότι οι χρήστες που μύριζαν poppers με βάση το νιτρικό ισοπροπύλιο είναι πιο πιθανό να αναφέρουν μετά τη χρήση του διαταραχή της όρασής τους. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ορισμένες μάρκες διαφημίζουν ότι χρησιμοποιούν αποκλειστικά ισοβουτύλιο αντί για ισοπροπύλιο.

Είναι ασφαλής η χρήση των poppers;

Γενικότερα, τα poppers είναι σχετικά ασφαλή σε σύγκριση με άλλα ναρκωτικά. Το 2020 στο Ηνωμένο Βασίλειο 777 άνθρωποι πέθαναν λόγω υπερβολικής δόσης κοκαΐνης και άλλοι 1.337 από υπερβολική δόση ηρωίνης και μορφίνης. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, το ίδιο έτος 25 άτομα πέθαναν από υπερβολική δόση εισπνεόμενων ουσιών, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των poppers.

Η χρήση τους ενέχει κινδύνους, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ψυχοδραστικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικά νόμιμων. Κι ενώ ενέχουν χαμηλό κίνδυνο εξάρτησης και εθισμού, μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από ατυχείς παρενέργειες, όπως χημικά εγκαύματα στο δέρμα και βλάβες στα μάτια, και όποιος τα χρησιμοποιεί θα πρέπει να φροντίσει να μην αγγίζει, πίνει και καταπίνει ποτέ νιτρώδες αμύλιο. Μόνο να το μυρίζει! 

Επίσης, πρέπει να είναι προσεκτικός με τις αλληλεπιδράσεις, όπως τον συνδυασμό των poppers με άλλα αγγειοδιασταλτικά ή με φάρμακα που μειώνουν σοβαρά την αρτηριακή πίεση. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιεί κανείς poppers αν έχει πάρει φάρμακα για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας, όπως viagra, cialis, levitra ή άλλα. Η ταυτόχρονη χρήση τους μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές προσβολές ή ακόμα και θάνατο, επειδή και οι μεν και οι δε είναι αγγειοδιασταλτικές ουσίες που χαλαρώνουν και διευρύνουν τα αιμοφόρα αγγεία.

Η Rachel Clark, συντονίστρια επικοινωνίας του οργανισμού υγείας και ασφάλειας της νυχτερινής διασκέδασης DanceSafe, δήλωσε ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι του ναρκωτικού είναι μερικοί από τους πιο προφανείς: «Ποτέ μην καταπίνετε ή αγγίζετε απευθείας το υγρό, μόνο να το εισπνέετε. Εάν κατά λάθος καταπιεί κανείς το υγρό, μπορεί να αποβεί μοιραίο. Αν χύσει το υγρό στο δέρμα του ή πλησιάσει πολύ κοντά στο μπουκάλι, μπορεί να εμφανίσει δερματικές αλλοιώσεις, εξανθήματα ή φουσκάλες. Μια συνήθης στρατηγική μείωσης του κινδύνου είναι να βρέχετε μπαλάκια βαμβακιού με poppers και να τα φυλάσσετε σε ένα σφραγισμένο βαζάκι ώστε να αποφύγετε τη διαρροή. Προσέξτε κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας να μην αγγίζετε ποτέ το υγρό!».

Οι κίνδυνοι από την εισπνοή του ναρκωτικού εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη δόση και ισχύουν συνήθως για βαριά, μακροχρόνια χρήση ή αλληλεπιδράσεις.

Η δρ. Michelle Forcier, κλινική γιατρός της εταιρείας ΛΟΑΤΚΙ+ τηλεϊατρικής FOLX Health, λέει: «Δεν πρέπει ποτέ να δοκιμάζετε ή να καταπίνετε τα poppers, καθώς αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο. Μπλοκάρει την ικανότητα των κυττάρων του αίματος να μεταφέρουν οξυγόνο στο σώμα σας. Η χρήση των poppers έχει επίσης συνδεθεί με ορισμένους καρκίνους και υπάρχουν σπάνιες αναφορές σε συχνούς χρήστες που συνδέουν τη χρήση poppers με βλάβες στα μάτια και την όραση».

Πιθανή βλάβη στα μάτια μπορεί να σχετίζεται με τη συχνή χρήση των poppers με βάση το ισοπροπυλικό νιτρώδες, όπως ανέφερε ο DeWitt. Ωστόσο, δεν είναι σαφές τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η βραχυπρόθεσμη χρήση poppers στο σώμα. Ο ίδιος εξηγεί: «Όπως συμβαίνει με πολλά πράγματα στον τομέα της queer υγειονομικής περίθαλψης, υπάρχει μια γενική έλλειψη προσοχής και, συνεπώς, στοιχείων, ειδικά για τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν συνέπειες της χρήσης των poppers για τις οποίες απλά δεν έχουμε ακόμη πλήρη επίγνωση».

Εάν δείτε κάποιον να πίνει poppers ή να γίνεται γαλαζωπός μετά τη χρήση, θα πρέπει να τον πάτε αμέσως σε γιατρό. Σε γενικές γραμμές, τα poppers είναι ασφαλή στη χρήση όταν χρησιμοποιούνται σωστά και δεν αναμειγνύονται με άλλες ουσίες.

Είναι τα poppers νόμιμα;

Είναι παράνομη η πώληση των poppers για μη συνταγογραφούμενη κατανάλωση, αλλά μπορεί κανείς ακόμα να βρει μικρά πολύχρωμα μπουκαλάκια να πωλούνται σε διάφορα καταστήματα. Συνήθως διατίθενται ως καθαριστικό δέρματος ή αποσμητικό χώρου, για να παρακάμψουν τους νόμους. Πρόκειται για μια νομική «γκρίζα» ζώνη στην οποία η αμερικανική κυβέρνηση δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία και μπορείς εύκολα και νόμιμα να παραγγείλεις poppers στο διαδίκτυο.

Η δρ. Forcier επισημαίνει ότι τα poppers άρχισαν να χρησιμοποιούνται για τον πόνο στο στήθος ή τη στηθάγχη στα τέλη του 19ου αιώνα, επειδή βελτίωναν τη ροή του αίματος στην καρδιά. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια ρήτρα στη νομιμότητα των νιτρωδών αλκυλίων που επιτρέπει τη χρήση των poppers εφόσον συνταγογραφούνται ως φάρμακα. Διαφορετικά, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) συνιστά στους καταναλωτές να μην αγοράζουν και να μη χρησιμοποιούν τα poppers.