Ανοιξιάτικη επέλαση κουνουπιών που μπορούν να μεταδώσουν τον δάγκειο πυρετό

Διεθνώς, οι ανοιξιάτικες αλλεργίες συνοδεύονται από την καταγραφή αυξημένων περιστατικών δάγκειου πυρετού, μιας ιογενούς λοίμωξης που μεταδίδεται μέσω των κουνουπιών και οφείλεται σε μόλυνση με τον ιό του δάγκειου πυρετού. Στην πατρίδα μας, συμπεριλαμβανομένης της περιφέρειας Αττικής, όπου ζει ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, ο δάγκειος πυρετός μπορεί να μεταδοθεί με το κουνούπι τίγρης, τα σμήνη του οποίου έχουν αυξηθεί από την παρατεταμένη καλοκαιρία και την αυξημένη υγρασία που επικρατεί κατά τις πρωινές και τις βραδινές ώρες. Το κουνούπι τίγρης έχει μια χαρακτηριστική διχρωμία –σαν να έχει σκουρόχρωμες κουκκίδες– και οι περισσότεροι το έχουμε δει στον κήπο ή το μπαλκόνι, ειδικά όταν βραδιάζει. Σύμφωνα με την εντομολογική επιτήρηση, οι πληθυσμοί του συγκεκριμένου κουνουπιού έχουν τριπλασιαστεί! Κατά τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα ζεστής άνοιξης και εξαιτίας της απουσίας βαρυχειμωνιάς, ειδικά στην κεντρική και στη νότια Ελλάδα, οι πληθυσμοί των εντόμων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, με τα κουνούπια να κάνουν παντού αισθητή την παρουσία τους, αυξάνοντας την ανησυχία για τη μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων.  

Η επέλαση των κουνουπιών δεν αφορά, βέβαια, μόνο την Ελλάδα. Μέσα στη χρονιά που μας πέρασε η Λατινική Αμερική κατέγραψε ρεκόρ κρουσμάτων δάγκειου πυρετού από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται τα κρούσματα. Συνέβη, δηλαδή, κάτι αντίστοιχο με την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη πέρσι, την πιο θερμή χρονιά από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται οι θερμοκρασίες. Σε ό,τι αφορά τον δάγκειο πυρετό, στη Λατινική Αμερική το 2023 υπήρξαν 4,5 εκατ. περιστατικά, μεταξύ των οποίων 7.665 σοβαρά και 2.363 θάνατοι∙ η συνέχεια φαντάζει εξίσου απειλητική. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 έχουν καταγραφεί 3 εκατ. περιστατικά, γεγονός που αποτελεί νέο ρεκόρ για τη Λατινική Αμερική. Τα περισσότερα περιστατικά αναφέρθηκαν στη Βραζιλία (81%), στην Παραγουάη (6%), στην Αργεντινή (3,4%), στο Περού (2,6%) και στην Κολομβία (2,2%). 

Για τον δάγκειο πυρετό δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η προσφερόμενη θεραπεία είναι υποστηρικτική, για παράδειγμα αναπλήρωση υγρών.

Ο δάγκειος πυρετός αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία νοσηλείας μετά την ελονοσία σε ταξιδιώτες που επιστρέφουν στην Ευρώπη. Το 50% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό του δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικό. Η λοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί με 3 μορφές. Καταρχάς με το ήπιο, μη ειδικό εμπύρετο σύνδρομο που συνήθως αφορά μικρά παιδιά και ασθενείς με πρωτολοίμωξη∙ επίσης, ως δάγκειος πυρετός με ή χωρίς αιμορραγίες, τυπικά σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες με συμπτώματα που περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό διάρκειας 2-7 ημερών, έντονη κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος, γενικευμένες μυαλγίες, αρθραλγίες, ναυτία, εμετό, ανορεξία, διογκωμένους λεμφαδένες, ερύθημα προσώπου και δέρματος και εξάνθημα∙ μπορεί να εμφανιστεί και ως δάγκειος αιμορραγικός πυρετός, την πιο σοβαρή και πιθανώς θανατηφόρα μορφή της νόσου, που σε μερικούς ασθενείς εξελίσσεται σε σύνδρομο καταπληξίας. Περίπου το 20% των ασθενών μπορεί να εκδηλώσει σοβαρή μορφή της νόσου. 

Για τον δάγκειο πυρετό δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η προσφερόμενη θεραπεία είναι υποστηρικτική, για παράδειγμα αναπλήρωση υγρών. Για τον έλεγχο του πυρετού και του άλγους συνιστάται χορήγηση παρακεταμόλης, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η χορήγηση ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) ή άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Επίσης, δεν υπάρχει προληπτικό εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό. Τα μέτρα πρόληψης αφορούν ολοκληρωμένα προγράμματα ελέγχου του διαβιβαστή, μέτρα ατομικής προστασίας από την έκθεση σε κουνούπια, εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των κρουσμάτων και ευαισθητοποίηση του κοινού, ιδίως των ταξιδιωτών σε ενδημικές χώρες, ως προς τη λήψη των ενδεικνυόμενων προληπτικών μέτρων.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.