Απογοητευμένος από την αδυναμία του να περάσει ένα σαφές μήνυμα στους Βρετανούς ψηφοφόρους, ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ προκήρυξε εκλογές στη Βρετανία την Τετάρτη από θέση αδυναμίας.

Ο Σούνακ, 44 ετών, μπαίνει στη μάχη για τις εκλογές στη Βρετανία πολύ πίσω από το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις και εξαρτάται όλο και περισσότερο από μια μικρή ομάδα συμβούλων για να τον καθοδηγήσουν. Αγωνίζεται να πάρει τον έλεγχο του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματός του, με ορισμένους βουλευτές να συζητούν ήδη ποιος θα τον αντικαταστήσει μετά από αυτό που πολλοί θεωρούν ως αναπόφευκτη εκλογική ήττα.

Ορισμένα μέλη του κόμματος λένε ότι η θητεία του ως πρωθυπουργού έχει χαρακτηριστεί από χαμένες ευκαιρίες. Άλλοι ότι ήταν ο λάθος άνθρωπος για τη δουλειά, περισσότερο τεχνοκράτης παρά ηγέτης. Ένας εκπρόσωπος των Συντηρητικών είπε ότι είχε γίνει όλο και πιο απόμακρος. «Η ομάδα του συχνά τον αφήνει μόνο του στο γραφείο του, του αρέσει να έχει τον δικό του χρόνο», είπαν, υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Η προεπιλογή του είναι να λέει στους ανθρώπους ότι απλώς κάνουν λάθος – στους συμβούλους του και στους βουλευτές».

Όλα έμοιαζαν τόσο διαφορετικά όταν ο πρώην τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από λιγότερο από δύο χρόνια, κληρονομώντας μια οικονομία σε κρίση αφού οι χρηματοπιστωτικές αγορές αμφισβήτησαν τους υποχρηματοδοτούμενους φόρους και σχέδια δαπανών της βραχύβιας πρωθυπουργίας της προκατόχου του Λιζ Τρας.

Ως πέμπτος πρωθυπουργός της Βρετανίας μέσα σε οκτώ χρόνια, ο Σούνακ πιστώθηκε αρχικά ότι αποκατέστησε κάποια σταθερότητα με το να εστιάσει στη δημοσιονομική σύνεση, μια λιγότερο ανταγωνιστική στάση απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την επιτυχία του στην αποκατάσταση μιας κυβέρνησης καταμερισμού της εξουσίας στη Βόρεια Ιρλανδία. Αλλά με πολλά από τα προβλήματα που προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα οποία κατηγορούν το δικό του κόμμα, το οποίο βρίσκεται στην εξουσία από το 2010, αγωνίστηκε να καθορίσει το τι πρεσβεύει. Περισσότερο κοιτά το δέντρο παρά το δάσος, είπε ένας βουλευτής των Συντηρητικών νομοθέτης.

Πολλές από τις δεσμεύσεις του για το μανιφέστο συντάχθηκαν από τον Μπόρις Τζόνσον, η αποχώρηση του οποίου από την πρωθυπουργία το 2022 άφησε το Συντηρητικό Κόμμα βαθιά διχασμένο και να λυγίσει προς τα δεξιά.

Σε μια συνεδρίαση του κοινοβουλευτικού του κόμματος τον Μάρτιο, ο Σούνακ προσπάθησε να συσπειρώσει τους βουλευτές με το σύνθημα ότι κάνουν «αγώνα για τις ζωές μας», αλλά στη συνέχεια επέρριψε ευθύνες σε μια μικρή ομάδα μελών ότι «έβλαψε όλους τους άλλους», σύμφωνα με βουλευτή που ήταν παρών στη συνεδρίαση. Ο Σουνάκ έχει προσπαθήσει αρκετές φορές να ανατρέψει τις τύχες του κόμματος, επαναδιατυπώνοντας τον εαυτό του ως τολμηρό μεταρρυθμιστή, σταθερό τεχνοκράτη και τώρα κάποιον που θα «επιμείνει στο σχέδιο» αντί να κάνει «επανεκκίνηση».

Δύο φοροελαφρύνσεις τον τελευταίο χρόνο δεν κατάφεραν να μετακινήσουν τις δημοσκοπήσεις.

Πολιτική κληρονομιά

Όταν αντικατέστησε την Τρας μετά τις χαοτικές 49 ημέρες της στην εξουσία το φθινόπωρο του 2022, αντιμετώπισε αυτό που ορισμένοι πολιτικοί είπαν ότι ήταν η πιο δύσκολη οικονομική και πολιτική κληρονομιά οποιουδήποτε πρωθυπουργού από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν τρομοκρατημένες, τα επίπεδα χρέους εκτοξεύονταν και το κόμμα του ήταν βαθιά διχασμένο ως προς το ποια κατεύθυνση έπρεπε να στραφεί για να προσπαθήσει να κερδίσει ψηφοφόρους που απογοητεύονται όλο και περισσότερο από τα μελοδράματα των Συντηρητικών. Διόρισε εκ νέου τον βετεράνο υπουργό Τζέρεμι Χαντ ως υπουργό Οικονομικών του, αποκαθιστώντας κάποια εμπιστοσύνη στις αγορές και κάποια από τη φήμη του κόμματος ως ένα ασφαλές ζευγάρι χέρια για την οικονομία.

Ο νεότερος ηγέτης της Βρετανίας στη σύγχρονη εποχή ήθελε να επικεντρωθεί στην παράδοση πριν από τις εκλογές, αλλά ορισμένοι από τους συναδέλφους του στο κόμμα λένε ότι η εμμονή στη λεπτομέρεια συχνά εμπόδιζε τη γρήγορη λήψη αποφάσεων.

Υπάρχει το αίσθημα απογοήτευσης στο γραφείο του Σουνάκ στο Νο10 της Ντάουνινγκ Στριτ ότι δεν του έχει δοθεί η πίστωση που του αξίζει για αυτό που οι υποστηρικτές θεωρούν ως επιτυχίες του. Καθώς οι εντάσεις στο κόμμα αυξάνονταν, ο Σουνάκ έγινε πιο απογοητευμένος και απομονωμένος, περιβάλλοντας τον εαυτό του με βοηθούς που συνεργάζονταν μαζί του από τότε που ήταν υπουργός Οικονομικών. «Είναι χάος εκεί (στο Νούμερο 10)», είπε ένας βουλευτής υπό τον όρο της ανωνυμίας νωρίτερα φέτος. «Ο Σούνακ βρίσκεται σε ένα καταφύγιο. Η εστίαση είναι στην παράδοση, αλλά η λήψη αποφάσεων είναι πολύ δύσκολη».

Προσωπικός πλούτος

Ο Σούνακ, γεννημένος στο Σαουθάμπτον το 1980 από ινδουιστές γονείς καταγωγής Παντζάμπι, είναι παντρεμένος με την κόρη ενός Ινδού δισεκατομμυριούχου και είναι ένας από τους πλουσιότερους πολιτικούς στο Γουέστμινστερ. Ορισμένοι επικριτές λένε ότι η τεράστια προσωπική του περιουσία και η ελίτ, εκπαίδευση σημαίνει ότι δεν μπορεί να σχετίζεται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι στη Βρετανία.

Οι ψηφοφόροι παλεύουν με μια κρίση κόστους ζωής, το σύστημα Υγείας της χώρας αντιμετωπίζει μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ιστορία της και άλλες υποδομές βρίσκονται σε αταξία.

Ο Σούνακ δέχεται επίσης πυρά για πολλά ζητήματα που η δεξιά πτέρυγα του κόμματός του πιστεύει ότι έχει κάνει ελάχιστα για να επιλύσει – σταματώντας τις αφίξεις μεταναστών στη Μάγχη, μειώνοντας σημαντικά τους φόρους και αμφισβητώντας αυτό που θεωρούν ως «ξύπνησε» ατζέντα στη δημόσια ζωή.

Μετά από σκληρές προσπάθειες να τον απομακρύνουν, ο Σούνακ, του οποίου τα ποσοστά αποδοχής είναι ακόμη χειρότερα από αυτά που είχε η Τρας, μπαίνει στις εκλογές με την ελπίδα ότι θα μπορέσει τουλάχιστον να ανακόψει την αιμορραγία των Συντηρητικών. «Έλεγαν ότι εμείς (οι Συντηρητικοί) έχουμε ένα δύσκολο μονοπάτι προς τη νίκη, αλλά τώρα είναι τόσο δύσβατο που δεν μπορείς να το δεις», είπε ένας βουλευτής των Συντηρητικών που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Με πληροφορίες από Reuters