Ιαματικός τουρισμός: Οι 50 περιοχές που κρύβουν πηλό κατάλληλο για ιατρική χρήση

Έσοδα άνω των 400 εκατ. ευρώ ετησίως θα μπορούσε να φέρει στην Ελλάδα ο ιαματικός τουρισμός, προσελκύοντας κάθε χρόνο, για την επόμενη πενταετία, τουλάχιστον 100.000 ασθενείς ταξιδιώτες.

Σύμφωνα με τα ευρήματα των μελετητών της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), οι οποίοι μόλις ολοκλήρωσαν μια μεγάλη τεχνική μελέτη χαρακτηρισμού πηλών και ηφαιστειακών λίθων για ιαματική χρήση ανά τη χώρα, είναι εφικτό να δημιουργηθεί ένα ισχυρό brand της Ελλάδας ως ένας ελκυστικός 12μηνος προορισμός ποιοτικού τουρισμού υγείας, μακροζωίας και ευζωίας.

Ιαματικός τουρισμός

Η χώρα μας μπορεί να διεκδικήσει κομμάτι της πίτας της παγκόσμιας αγοράς ιατρικού τουρισμού, ο οποίος για το 2025 αναμένεται να είναι μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες στον κόσμο, με τα έσοδά της να εκτιμούνται μεταξύ 45,5 δισ. και 72 δισ. δολαρίων, παρουσιάζοντας ρυθμό αύξησης 15% με 25%. Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου 14 εκατ. ασθενείς σε όλο τον κόσμο ξοδεύουν κατά μέσο όρο 3.800 – 6.000 δολάρια ανά ιατρική επίσκεψη, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με ιατρικές υπηρεσίες, διασυνοριακές και τοπικές μετακινήσεις και την ενδονοσοκομειακή παραμονή.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του ΕΑΓΜΕ, οι σύγχρονοι ταξιδιώτες αναζητούν χώρους ηρεμίας για ψηφιακή αποτοξίνωση και επανόρθωση βλαβών που επιφέρει το σύνδρομο του “Burnout”, γνωστό και ως Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης. H Ελλάδα σήμερα κατέχει μόλις το 3% του ιατρικού τουρισμού παγκοσμίως, όταν η Τουρκία, η Πολωνία και η Τσεχία κατέχουν το 13% και το Βέλγιο το 8%.

Η μελέτη

Η επιστημονική ομάδα του ΕΑΓΜΕ μόλις ολοκλήρωσε την πολυσέλιδη μελέτη των περίπου 600 σελίδων περιγράφοντας και οριοθετώντας του χώρους απόθεσης ιαματικών πηλών στην Ελλάδα και δημιουργώντας μια εκτενή βάση δεδομένων. Επίσης, μελέτησε τις φυσικές και χημικές θεραπευτικές ιδιότητες των πηλών ως προς την καταλληλόλητά τους για ιαματική χρήση, καθώς και νέων πηλών που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για πηλοθεραπεία στην ελληνική επικράτεια. 

Συνολικά μελετήθηκαν 99 περιοχές ανά την επικράτεια, ενώ τα σημεία παρατήρησης ανέρχονται σε 514. Εξετάσθηκαν περιοχές στις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων, Πελοποννήσου, Αττικής καθώς και η Λήμνος. Υπολείπονται λίγες περιοχές με ενδιαφέρον για έρευνα σε αναγνωριστικό επίπεδο (Κρήτη, Λευκάδα, Κέρκυρα, Λέσβος, Χίος, Ικαρία, Σάμος, Ρόδος και άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) και πιθανώς η μελέτη τους θα συμπεριληφθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ.

Περιοχές με ενδιαφέρον

Η ανάδειξη των ιαματικών φυσικών πόρων τους θα στηρίξει την ανάπτυξη του κλάδου και κατ΄ επέκταση τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία. Από την έρευνα του ΕΑΓΜΕ προέκυψαν εξαιρετικές προοπτικές, μεταξύ άλλων, για τις εξής περιοχές:

• Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης: Δέλτα ‘Εβρου, Εκβολές Στρυμόνα Ανατολικά, Λιμνοθάλασσες Ανατολικού και Δυτικού Πόρτο Λάγους, Πηλοθεραπευτήριο Κρηνίδων
• Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα, Γαλλικός – Καλοχώρι, Αλυκές Κίτρου Πιερίας. Για το πηλοθεραπευτήριο Πικρολίμνης Κιλκίς, οι μελετητές σημειώνουν ότι είναι ένα μέτρια οργανωμένο ιδιωτικό λουτρο-πηλοθεραπευτήριο, με τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης αλλά χωρίς ακόμη την αναγνώριση από την πολιτεία ώστε να μπορεί να λειτουργεί νόμιμα.
• Περιφέρεια Ηπείρου: Εκβολές Καλαμά – Ηγουμενίτσας, δέλτα Αχέροντα, Λιμνοθάλασσες Ροδιάς, Τσοπέλι, Μάζωμα, Λογαρού, Κόφτρα – Κομμένο – Συκές – Μενίδι. Για το Πηλοθεραπευτήριο Σαγιάδας προτείνεται ανεπιφύλακτα η χρήση των πηλοειδών καθώς και η αξιοποίηση του χώρου σε ένα σύγχρονο κέντρο ιαματικού τουρισμού και ευεξίας υψηλού επιπέδου.
• Περιφέρεια Θεσσαλίας: Κόκκινο Νερό Αγιάς – Λίμνη Κάρλα και ραδιενεργοί άμμοι εκβολών Πηνειού. Η ύπαρξη ήπιας μορφής ραδιενέργειας συνηγορεί ότι η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για θεραπευτική αμμοθεραπεία και θα μπορούσε να αναγνωριστεί σαν Ιαματικός Φυσικός Πόρος.
• Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας: Λίμνες Κοκκάλα, Σαλτίνη, Βουλκαρία και περιοχή Αγίου Νικολάου, εκβολές και περιοχές ανατολικά του Αχελώου (Ρεμπάκια και Αγία Τριάδα Αιτωλικού – Λιμνοθάλασσα Παλιούρι-Κομμένο κλπ.), λιμνοθάλασσες Καλογερά και Προκοπίου – Λίμνη Λάμια, Κοτυχίου Ηλείας, αποξηραμένη λίμνη Αγουλινίτσα – λίμνη Καϊάφα.
• Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας: Γύρω από το βύθισμα του Σπερχειού αναπτύχθηκαν στο παρελθόν οι μεγαλύτερες λουτροπόλεις της Ελλάδας (Θερμοπύλες, Καμένα Βούρλα, Υπάτη, Πλατύστομο κ.ά.). Τα υπάρχοντα λουτροθεραπευτήρια θα μπορούσαν να προχωρήσουν και σε αναγνώριση για πηλοθεραπεία αφού η κοντινή περιοχή θα τους παρέχει κατάλληλο υλικό.
• Περιφέρεια Αττικής: Βουρκάρι Μεγάρων, λίμνη Ψήφτα Τροιζηνίας.
• Περιφέρεια Πελοποννήσου: Λίμνη Διβαρίου Πύλου, περιοχές Άκρα Μετόχι – Σωληνάρι – Θερμησία, λιμνοθάλασσες Βιβαρίου Αργολίδας – Νέα Κίος και Μουστού Αρκαδίας.
• Περιφέρεια Ιονίων νήσων: Τρείς είναι οι περιοχές που παρουσιάζουν ενδιαφέρον στη Ζάκυνθο (Κερί, παραλία Πόρτο Ρόμα και Αλυκών) ενώ στην Κεφαλονιά μεγάλο ενδιαφέρον στα πηλοειδή παρουσιάζουν οι μάργες στο νότιο τμήμα της.
• Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου: Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα πηλοειδή πρέπει να επικεντρωθεί στην περιοχή της λίμνης Αλυκής Λήμνου.

Ήδη ανακηρυγμένες περιοχές

Σήμερα στην Ελλάδα το Πηλοθεραπευτήριο Κρηνίδων, η Αγία Τριάδα Μεσολογγίου και η λουτρο-πηλοθεραπεία των Λουτρών Κυλλήνης αποτελούν τις επίσημες ανακηρυγμένες περιοχές για πηλοθεραπεία. Αναμένεται επίσης, η κατάθεση της αίτησης αναγνώρισης του πηλού Σαγιάδας του Δήμου Φιλιατών προς το Υπουργείο Τουρισμού και την Επιτροπή Προστασίας των Ιαματικών Φυσικών Πόρων. Από την ΕΑΓΜΕ έχει ήδη παραδοθεί στο δήμο η σχετική υδρογεωλογική μελέτη αναγνώρισης του πηλού Σαγιάδας με πολύ καλές προοπτικές ανάπτυξης καλύπτοντας όλες τις κατάλληλες προϋποθέσεις τόσο ποιοτικά, μικροβιολογικά όσο και ποσοτικά. 

Σύμφωνα με τους μελετητές, η χώρα μας έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης και μπορεί να αποτελέσει τον “πρωταγωνιστή” στον ιαματικό τουρισμό, καθώς και στη δημιουργία μονάδων ιαματικής ιατρικής με δεδομένο το μοναδικό βιοκλίμα της και το συνδυασμό της θάλασσας με τις ιαματικές πηγές. O ιατρικός τουρισμός θα μπορούσε να προωθηθεί κατάλληλα σε χώρες – στόχους, μέσω χορηγιών του κράτους και με τη συμμετοχή σε σχετικά συνέδρια ιατρικού τουρισμού, αλλά και μέσω διμερών συμφωνιών με ξένα ταμεία για χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Η “Τελική Μελέτη Χαρακτηρισμού Πηλών και Ηφαιστειακών Λίθων για Ιαματική Χρήση” εκπονήθηκε από το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της ΕΑΓΜΕ, με επιστημονικό υπεύθυνο τον Κωνσταντίνο Αθανασούλη του Τμήματος Γεωθερμίας και Ιαματικών Φυσικών Πόρων (ΓΕΩΘΕ), στο πλαίσιο του έργου ΟΠΥΓΕΚ “Μελέτες και έρευνες στήριξης του ενεργειακού τομέα της βιομηχανίας και της επιχειρηματικότητας”, το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία” (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ.