Όπως αρκετοί πολίτες, έτσι και το διεθνές δίκαιο επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους πολέμους. Αλλά όταν υπάρχει ένοπλη σύγκρουση κάπου στον πλανήτη ή κατοχή ξένου εδάφους, δεν αρκεί να ελπίζουμε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα θα γίνουν σεβαστά, ακόμα και όταν ο ΟΗΕ ή ένας ειδικός εισηγητής επιδώσει μια σχετική αναφορά επ’ αυτού.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ιδρύθηκε το 2002, καλύπτοντας μια προφανή ανάγκη στη δεκαετία του 1990 για τη δίωξη των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια των πολέμων που ακολούθησαν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τη γενοκτονία της Ρουάντα.
Το Δικαστήριο αυτό έχει την εξουσία να διώκει όσους έχουν διαπράξει γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συγκεκριμένα εγκλήματα πολέμου και, τελευταία, το έγκλημα της επίθεσης, δηλαδή της χρήσης ένοπλης βίας από ένα κράτος κατά της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας ενός άλλου.
Οι επιθέσεις, για παράδειγμα, της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου χρόνου και η βίαια απάντηση του Ισραήλ τους μήνες που ακολούθησαν, προσφέρουν σαφείς αποδείξεις για μια σειρά τέτοιων εγκλημάτων, αλλά ποια ακριβώς είναι η έκτασή τους, από ποιον διαπράχθηκαν και σε ποια σύγκρουση, μένει να αποδειχθεί μελλοντικά από τους εισαγγελείς και το ίδιο το δικαστήριο, εάν και όποτε το θέμα έρθει ενώπιόν του.
Η εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ, ξεπέρασε κατά πολύ τις καταστάσεις εσωτερικών αναταραχών και εντάσεων με τις οποίες το ΔΠΔ δεν ασχολείται. Η επίθεση εκείνη περιελάμβανε σκόπιμη στόχευση αμάχων, επιθέσεις σε αντικείμενα που δεν είχαν στρατιωτικό σκοπό, λεηλασίες πόλεων και σύλληψη αμάχων ομήρων.
Όλα αυτά απαγορεύονται από το Καταστατικό της Ρώμης που ίδρυσε το ΔΠΔ και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν διαπράττονται ως μέρος ενός σχεδίου ή μιας πολιτικής.
Αλλά εύλογο είναι το ερώτημα, ποιος ευθύνεται για τέτοιου είδους εγκλήματα εάν αυτά αποδειχθούν; Το ΔΠΔ καταδιώκει άτομα, όχι κυβερνήσεις, αλλά σύμφωνα με τους κανόνες του μπορεί να το πράξει μόνο εάν το σχετικό κράτος του δώσει την σχετική δικαιοδοσία ή το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παραπέμψει μια συγκεκριμένη κατάσταση σε αυτό.
Το Ισραήλ δεν έχει υπογράψει το ΔΠΔ, αλλά η Παλαιστίνη προσχώρησε στο Καταστατικό της Ρώμης το 2015, επομένως το δικαστήριο έχει δικαιοδοσία για πράξεις που διαπράττονται στο έδαφός της.
Η δικαιοδοσία του εκτείνεται επίσης σε οποιαδήποτε εγκλήματα διαπράχθηκαν από Παλαιστίνιους υπηκόους στο ισραηλινό έδαφος στις επιθέσεις του Οκτωβρίου. Αυτό καλύπτει μεμονωμένες πράξεις, εκείνες που πραγματοποιήθηκαν από μέλη της Χαμάς ή άλλης οργάνωσης και ενδεχομένως εκείνες των ατόμων που ενήργησαν μεμονωμένα.
Αν και το ΔΠΔ είναι οργανωμένο γύρω από την προσωπική ευθύνη, επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τους ηθικούς αυτουργούς τέτοιων εγκλημάτων.
Βασική διάταξη εδώ, είναι το άρθρο 28 του Καταστατικού της Ρώμης, το οποίο ορίζει την ευθύνη των στρατιωτικών διοικητών και όσων έχουν τον έλεγχο και την εξουσία επί εκείνων που πραγματικά διαπράττουν τα εγκλήματα. Φαίνεται έτσι απίθανο βάσει αυτής της διάταξης ότι οι ανώτεροι ηγέτες της Χαμάς να μπορέσουν να αποφύγουν την προσωπική ευθύνη για εκείνη την στοχευμένη επιχείρηση.
Εν πάση περιπτώσει, η ατομική ευθύνη θα αποδοθεί σε εκείνους που ήταν στην εξουσία και που δεν έκαναν ό, τι ήταν στο χέρι τους για να αποτρέψουν εκείνα τα εγκλήματα.
Αν και το Ισραήλ δεν είναι ‘μέρος’ του ΔΠΔ, ο εισαγγελέας μπορεί να ερευνήσει τις ενέργειές του, εφ’ όσον τα εγκλήματα συνέβησαν σε έδαφος, όπως η Παλαιστίνη. Το ΔΠΔ έχει ήδη απορρίψει την πρόταση που του υποβλήθηκε το 2021 από τον τότε εισαγγελέα, σύμφωνα με την οποία τα Κατεχόμενα Εδάφη δεν αποτελούσαν κράτος και επομένως η Παλαιστίνη δεν μπορούσε να θεωρηθεί κράτος.
Οι όποιες αντιρρήσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου πάνω στη μακρόχρονη σύρραξη Παλαιστινίων και Ισραήλ, καταδικάζονται από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ως καθαρός αντισημιτισμός.
Ένα δικαστήριο που δημιουργήθηκε για να αποτρέψει θηριωδίες όπως το ναζιστικό Ολοκαύτωμα εναντίον των Εβραίων, δήλωσε, ότι δεν μπορεί να στοχεύει το κράτος των Εβραίων.
Η όποια καταδικαστική απόφαση για το Ισραήλ σημαίνει ότι το ΔΠΔ μπορεί να ερευνήσει και να εκδώσει εντάλματα για τη σύλληψη και τη δίκη ανώτερου ισραηλινού προσωπικού. Ένα αρνητικό γι’ αυτό αποτέλεσμα, συνεπώς, θα περιόριζε τουλάχιστον τον αριθμό των χωρών που θα μπορούσαν να ταξιδέψουν οι Ισραηλινοί ηγέτες που θα κατηγορηθούν και θα μπορούσε φυσικά να τους οδηγήσει σε δίκη και φυλάκιση.
https://creta24.gr/anafora-sta-teleftaia-egklimata-polemou/
