ΝΑ ΤΟΝΙΣΟΥΜΕ ΕΥΘΥΣ ΕΞΑΡΧΗΣ (και για άλλη μία φορά) προς αποφυγή παρεξηγήσεων ότι είναι δίκαιη και αναγκαία, και πολύ έχει αργήσει, η διαμόρφωση της γλώσσας στο πρότυπο ενός μη σεξιστικού, συμπεριληπτικού λόγου ενάντια στα έμφυλα στερεότυπα και στα πανίσχυρα ακόμη σεξιστικά αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας.
Ο γλωσσικός σεξισμός αναπαράγεται διαρκώς μέσα από τη γενικευτική και παντοδύναμη χρήση του αρσενικού γένους σε μια γλώσσα και σε μια κουλτούρα που η λέξη «πολίτης» δεν έχει ακόμα επίσημα καθιερωμένο θηλυκό γένος. Ναι μεν ο «άνθρωπος» περιλαμβάνει και τη γυναίκα, με τα χίλια ζόρια όμως. Ναι μεν τα ελληνικά, με τα γραμματικά τους γένη, δεν είναι αγγλικά, θα μπορούσαμε πάντως να προσπαθήσουμε περισσότερο. Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει. Η γλώσσα μπορεί να πληγώσει με τον πιο σωματικό τρόπο.
Έχουμε συνηθίσει (έχουμε μάθει) να βρίσκουμε απολύτως φυσιολογικές στο άκουσμα ιδιότητες όπως αυτές της «μαγείρισσας», της «χορεύτριας», της «πωλήτριας», της «εργάτριας», ακόμα και της «αστυνομικίνας», αλλά κλοτσάει στ’ αυτιά (και στις προκαταλήψεις) μας η «σκηνοθέτρια», η «πρυτάνισσα», η «προεδρίνα» ή η «βουλεύτρια», παρότι η τελευταία τείνει να κατοχυρωθεί μια χαρά, ακόμα κι αν ο αυτόματος διορθωτής εξακολουθεί να την κοκκινίζει, την ώρα που αποδέχεται το «βουλευτίνα» που τόσες φορές έχει χρησιμοποιηθεί υποτιμητικά, όπως οι περισσότερες επαγγελματικές ιδιότητες που λήγουν σε «-ινα».
Ο γλωσσικός σεξισμός αναπαράγεται διαρκώς μέσα από τη γενικευτική και παντοδύναμη χρήση του αρσενικού γένους σε μια γλώσσα και σε μια κουλτούρα που η λέξη «πολίτης» δεν έχει ακόμα επίσημα καθιερωμένο θηλυκό γένος. Ναι μεν ο «άνθρωπος» περιλαμβάνει και τη γυναίκα, με τα χίλια ζόρια όμως.
Το ουδέτερο όμως, που βλέπουμε να χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά («όλα ενωμένα», «όλα μας μαζί σου» ή «όλα τα εργαζόμενα στον πολιτισμό» όπως είδα σε σχέση με την γενική απεργία) υποδηλώνοντας έναν γλωσσικό ακτιβισμό και μια ριζοσπαστική αντίδραση στην παραδοσιακή ετεροκανονική διάκριση «αρσενικό-θηλυκό», εξακολουθεί να μου φαίνεται βαθιά προβληματικό και σόλοικο.
Με κλοτσάει επειδή είμαι «μπούμερ»; Πιθανόν. Μου φέρνει όμως στο μυαλό προσβλητικές συνυποδηλώσεις και μου προκαλεί συνειρμούς νηπιοποίησης ή νοητικής υστέρησης – σαν να μην πρόκειται για έμψυχα όντα.
Επίσης το ουδέτερο δεν μπορεί να είναι συμπεριληπτικό όλων των φύλων και γενών και προσανατολισμών στη σύγχρονη (ή αρχέγονη) ποικιλότητά τους.
Πιο επιτυχής, σε ένα ανεπίσημο επίπεδο τουλάχιστον, μου φαίνεται η «κουλή» χρήση της άφυλης κατάληξης @ («όλ@») που έχει την αφετηρία της στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και απαντάται κυρίως στην ψηφιακή επικοινωνία αλλά όχι μόνο πλέον (αν μη τι άλλο, το σύμβολο που λέγαμε «παπάκι» είχε μια ενδιαφέρουσα κατάληξη). Ευρηματικό και χαριτωμένο το «όλ@» και βολική η αοριστία του, προφανώς όμως είναι εντελώς άχρηστο στον προφορικό λόγο, καθώς δεν προφέρεται.
Ίσως στο μέλλον να προφέρεται με κάποιον τρόπο, ίσως και να μη χρειάζεται αφού θα επικοινωνούμε αποκλειστικά με emoji και με ψηφιακά ιδεογράμματα.
πηγή: lifo
