Καρκίνος στοματοφάρρυγγα: Ο Νο1 ένοχος – Δεν είναι το κάπνισμα

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρατηρείται ραγδαία αύξηση του καρκίνου του λάρυγγα στη Δύση, σε τέτοιο βαθμό που ορισμένοι τον έχουν αποκαλέσει επιδημία. Αυτό οφείλεται στη μεγάλη αύξηση ενός συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, που ονομάζεται στοματοφαρυγγικός καρκίνος (εκδηλώνεται στην περιοχή των αμυγδαλών και το πίσω μέρος του λαιμού).

Η κύρια αιτία αυτού του καρκίνου είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος είναι επίσης η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα έχει γίνει πλέον πιο συχνός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο και πλέον οι επιστήμονες έχουν μια εξήγηση γι’ αυτό το φαινόμενο όπου ένας καρκίνος που κατά κανόνα αποτελεί απειλή για τους καπνιστές, εμφανίζεται σε μη καπνιστές λόγω των σεξουαλικών πρακτικών στις οποίες αρέσκονται.

Με άλλα λόγια ο κύριος παράγοντας κινδύνου είναι ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων κατά τη διάρκεια της ζωής, ιδίως το στοματικό σεξ, όπως εξηγεί ο δρ. Hisham Mehanna, Καθηγητής στο Ινστιτούτο Καρκίνου και Γονιδιωματικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, με άρθρο του στο The Conversation. Για παράδειγμα, όσοι έχουν έξι ή περισσότερους συντρόφους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, έχουν 8,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του στοματοφάρυγγα από εκείνους που δεν κάνουν στοματικό σεξ.

Μελέτες δείχνουν ότι το στοματικό σεξ είναι πολύ διαδεδομένο σε ορισμένες χώρες. Σε μια μελέτη που διεξήγαγε ο ίδιος ο καθηγητής με τους συναδέλφους του σε σχεδόν 1.000 άτομα που υποβλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο σε αμυγδαλεκτομή για λόγους που δε σχετίζονται με τον καρκίνο, το 80% των ενηλίκων ανέφεραν ότι το στοματικό σεξ σε κάποια στιγμή της ζωής τους υπήρχε στις σεξουαλικές τους επαφές. Ωστόσο, ευτυχώς, μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών των ανθρώπων εμφανίζει τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα.

Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Όπως εξηγεί, η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς κολλάμε λοιμώξεις από κάποιο στέλεχος του ιού HPV, αλλά ο οργανισμός μας είναι σε θέση να αυτοιαθεί και να ανακάμψει με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν είναι σε θέση να απαλλαγεί από τη λοίμωξη, ίσως λόγω κάποιου σφάλματος σε μια συγκεκριμένη πτυχή του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Σε αυτούς τους ασθενείς, ο ιός είναι σε θέση να αναπαράγεται συνεχώς και με την πάροδο του χρόνου ενσωματώνεται σε τυχαίες θέσεις στο DNA του ξενιστή, μερικές από τις οποίες μπορούν να προκαλέσουν καρκινογένεση στα κύτταρα του ξενιστή.

Ο εμβολιασμός των νεαρών κοριτσιών κατά του HPV, σύμφωνα με έμμεσες ενδείξεις, θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικός στην πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό HPV στο στοματοφάρρυγγα. Υπάρχουν επίσης κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα αγόρια προστατεύονται επίσης από την «ανοσία της αγέλης» σε χώρες όπου υπάρχει υψηλή εμβολιαστική κάλυψη των κοριτσιών (πάνω από 85%). Συνολικά, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε λίγες δεκαετίες στη μείωση του καρκίνου του στοματοφάρυγγα.

Αυτό όμως επιτυγχάνεται σε περίπτωση που η εμβολιαστική κάλυψη είναι υψηλή, χωρίς όμως να εγγυάται, ωστόσο, την προστασία σε ατομικό επίπεδο – και ειδικά σε περίπτωση διεθνών ταξιδιών – αν, για παράδειγμα, κάποιος συνευρεθεί με κάποιον από χώρα με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη. Πολλές χώρες, όπως και η Ελλάδα, συστήνουν και αποζημιώνουν τον εμβολιασμό στα αγόρια.